اخبار کشاورزی:
تحلیل ساختار کشاورزی ایران بر پایه سرشماری عمومی ۱۴۰۳
کشاورزی آینده جهان: 14 آبان /1404
کشاورزی به عنوان یکی از بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران، علاوه بر نقش حیاتی در تأمین امنیت غذایی، تأثیر بسزایی در اشتغال و توسعه روستایی دارد. سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳ با پوشش کامل و بهره‌گیری از روش‌های نوین گردآوری داده، امکان تحلیل دقیق و جامعی از ساختار این بخش را فراهم کرده است. این نوشتار با استناد به داده‌های این سرشماری، به بررسی ابعاد مختلف ساختار کشاورزی ایران می‌پردازد.
تحلیل ساختار مالکیت زمین
در بخش اراضی زراعی، مساحت کل ۱۵/۴ میلیون هکتار بوده و تعداد بهره‌برداران به ۲/۶۴ میلیون نفر می‌رسد که متوسط زمین هر بهره‌بردار ۵/۸۴ هکتار است. ساختار مالکیت در این بخش به این صورت است که خرده‌مالکان با زمین‌های زیر ۵ هکتار ۶۹/۳ درصد از بهره‌برداران را تشکیل می‌دهند، اما تنها ۱۷/۴۳ درصد از زمین‌ها را در اختیار دارند. مالکان متوسط با زمین‌های ۵ تا ۲۰ هکتار، ۲۴/۶ درصد از بهره‌برداران و ۳۷/۳ درصد از زمین‌ها را شامل می‌شوند. در مقابل، مالکان بزرگ با زمین‌های بالای ۲۰ هکتار، تنها ۶/۱۳ درصد از بهره‌برداران را تشکیل می‌دهند، اما مالک ۴۵/۵ درصد از زمین‌های زراعی هستند. این آمار نشان می‌دهد که بخش زراعی ایران از تمرکز بالایی برخوردار است و تعداد محدودی از بهره‌برداران، بیشتر زمین‌ها را در اختیار دارند.
در بخش اراضی باغ و قلمستان، مساحت کل ۱/۹۵ میلیون هکتار بوده و متوسط زمین هر بهره‌بردار ۰/۹۷ هکتار می‌باشد. ساختار مالکیت در این بخش نشان می‌دهد که خرده‌مالکان با زمین‌های زیر ۲ هکتار، ۸۷/۴ درصد از بهره‌برداران را تشکیل می‌دهند، اما تنها ۳۷/۱ درصد از زمین‌ها را در اختیار دارند. مالکان متوسط با زمین‌های ۲ تا ۵ هکتار، ۹/۶ درصد از بهره‌برداران و ۲۶ درصد از زمین‌ها را شامل می‌شوند. مالکان بزرگ با زمین‌های بالای ۵ هکتار، تنها ۲/۹ درصد از بهره‌برداران را تشکیل می‌دهند، اما مالک ۳۶/۸ درصد از زمین‌های باغی هستند. اگرچه بخش باغی نیز از تمرکز مالکیت برخوردار است، اما ساختار آن در مقایسه با بخش زراعی از توزیع دموکراتیک‌تری برخوردار است.
در کل اراضی کشاورزی، مساحت کل ۱۷/۴ میلیون هکتار بوده و تعداد بهره‌برداران ۴/۲۹ میلیون نفر است که متوسط زمین هر بهره‌بردار ۴/۰۵ هکتار می‌باشد. ساختار مالکیت در این بخش نشان می‌دهد که خرده‌مالکان با زمین‌های زیر ۳ هکتار، ۶۴ درصد از بهره‌برداران را تشکیل می‌دهند. مالکان متوسط با زمین‌های ۳ تا ۱۰ هکتار، ۲۴ درصد از بهره‌برداران را شامل می‌شوند. مالکان بزرگ با زمین‌های بالای ۱۰ هکتار، تنها ۱۲ درصد از بهره‌برداران را تشکیل می‌دهند.. این آمار به وضوح نشان می‌دهد که اکثریت بهره‌برداران کشاورزی ایران، زمین‌های کوچکی در اختیار دارند و سهم کمی از کل اراضی کشاورزی به آنان تعلق دارد.
تحلیل پراکندگی جغرافیایی
در بخش اراضی زراعی، ۶۰ درصد از اراضی کشور در ۹ استان شامل خوزستان، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، کردستان، همدان، زنجان، فارس، کرمانشاه و آذربایجان غربی تمرکز یافته‌اند. این استان‌ها نقش کلیدی در تأمین محصولات اساسی مانند گندم و جو دارند و به عنوان قطب‌های اصلی تولید محصولات زراعی در کشور شناخته می‌شوند.
در بخش اراضی باغ و قلمستان، ۵۴ درصد از باغات کشور در ۶ استان شامل کرمان، فارس، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و مازندران قرار دارند. این استان‌ها به دلیل برخورداری از شرایط آب و هوایی مناسب و خاک حاصلخیز، به عنوان قطب‌های اصلی تولید محصولات باغی در کشور شناخته می‌شوند.
- ثریا قاسمی و اسکندر زند
. > >..... // 85 a.n
ادامه مطلب در لینک زیر بخوانید:
. -----
https://keshavarziayandehjahan.ir/fa
instagram.com/kajpressnews
eitaa.com/kajpress
