با حذف اتحادیه‌ها، بازارگاه؛ میدان جولان واسطه‌ها!
بازارگاه؛ سراب مرغداران گوشتی
بدون شک، سامانه بازارگاه به‌عنوان یک شبکه مدرن دیجیتالی می‌تواند ابزاری قابل اتکاء برای توزیع عادلانه نهاده‌ها باشد، مشروط بر آنکه بر اساس واقعیات بازار طراحی شده، زیرساخت‌های فنی و علمی لازم برای استفاده از تکنولوژی در کاربران (کشاورزان و دامپروران) مهیا و همچنین تسهیلات تأمین نقدینگی را به‌آسانی برای تولیدکنندگان نیازمند فراهم نماید؛ اما آنچه امروز شاهد هستیم، باز شدن سامانه بازارگاه برای مرغداران گوشتی بدون پشتوانه و ذخيره نهاده به‌اندازه موردنیاز و آماده نبودن هیچ‌یک از زیرساخت‌هاست و این واقعیتی است که آقای وزیر و به‌ویژه آقای دکتر گیلان پور معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب‌وکارهای کشاورزی باید به آن توجه کنند.
حسن‌زاده مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان مازندران، با بیان این مطلب و در تشریح بیشتر این بحث گفت: در کشور حدود 23 هزار واحد مرغداری بزرگ و کوچک در نقاط دورافتاده مختلف فعالیت می‌کنند که هرچند تقریباً برای تمامی این واحدها در سامانه سماصط کد عضویت تعریف شده است اما تعداد قابل‌توجهی از واحدهای کوچک و متوسط، آموزش‌های لازم برای ورود به سامانه بازارگاه را ندیده‌اند و اگر هم دیده باشند، زیرساخت‌های شبکه‌ای موردنیاز در نقاط دورافتاده وجود ندارد.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان مازندران همچنین بر این موضوع قابل‌ملاحظه تأکید کرد که متأسفانه بسیاری از مرغداران نقدینگی لازم برای خرید را در اختیار ندارند و درعین‌حال یادآور شد: نیاز به انبارهای مورد تائید سازمان دامپزشکی و دارای کد رهگیری نیز داستان جدید دیگری است که مرغداران را با مشکلات جدی و اجرای طرح را با چالش مواجه می‌نماید.
حسن‌زاده افزود: امروز با شروع بازارگاه، تولیدکننده ناگهان با چندین سامانه الکترونیکی روبرو شده که در بسیاری از مواقع یکدیگر را پشتیبانی نمی‌کنند که در این شرایط، مرغداران عملاً به درِ بسته می‌خورند.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان مازندران اظهار داشت: بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ و کوچک، مرغ خود را به‌صورت مدت‌دار به کشتارگاه‌ها تحویل می‌دهند که پولش را به روز دریافت نمی‌کنند اما باید وجه خرید نهاده‌ها را نقدی پرداخت کنند، این نقیصه و عدم تطابق چندین موضوع فنی دیگر، پای واسطه‌ها (دفاتر فروش) را به میان کشیده زیرا آن‌ها می‌توانند بسیار بهتر از مرغداران عمل نموده و با دریافت کد مرغداری‌ها از بازارگاه خرید سیستماتیک انجام می‌دهند!
حسن‌زاده گفت: از سوی دیگر این‌گونه نیست که هر موقع و در هر شرایطی وارد سامانه بازارگاه شدی، جنس موردنیاز به‌اندازه کافی وجود داشته باشد، بلکه غالباً به دلیل کمبود موجودی یا موارد دیگر، امروز و فردا می‌کنند؛ این برای واسطه‌هایی که دفترودستک و کارمند حرفه‌ای دارند چندان دشوار نیست اما برای مرغداری که دانش فنی کافی ندارد و کارش در نوبت ایستادن در فضای مجازی و خرید از بازارگاه نیست، بعضاً دشوار و غیرممکن است.
حسن‌زاده گفت: منهای مشكلات کار با سامانه، عدم تعریف شفاف از نقش ذخیرۀ استراتژیک و نحوه ورود آن به بازار و قرار دادن شرکت پشتیبانی در ردیف سایر واردکنندگان و تأمین‌کنندگان نهاده، تأثیر مثبت این موارد در مواقع ضروری را بشدت کاهش داده؛ شرکت پشتیبانی از زمانی که مانند سایر واردکنندگان مجبور به توزیع نهاده در بازارگاه شده نتوانسته به وظیفه ذاتی خود عمل نماید و باعث گردیده حجم این ذخایر نیز با تهدید مواجه شود. حسن‌زاده تأکید کرد: یکی از دلایل کمبود، گرانی و بازار آشفته نهاده‌ها همین شیوه عمل بازارگاه است و مسئولان باید این واقعیت را بپذیرند.
حسن‌زاده مدیرعامل اتحادیه مرغداران مازندران، در پاسخ به این سؤال که «به‌رغم آنچه گفته شد، راهکار عاجل شما برای حل این معضل چیست؟» به خبرنگار ما گفت: تجربه موفق اردیبهشت‌ماه امسال در تأمين واگذاری سهمیه نهاده مرغداران از بازارگاه به اتحادیه‌ها و تشکل‌های استانی و شهرستانی از طریق اتحادیه‌های ملی و همچنین ورود تشکل‌ها در سال گذشته برای توزیع دو ریزمغذی لایزین و متیونین و کنترل سریع بازار می‌توانند الگوهای مناسبی باشند زیرا هم دست واسطه‌ها کوتاه می‌شود و هم دولت به وظیفه ذاتی خود که نظارت است بازمی‌گردد؛ مشکل نقدینگی مرغداران نیز با توجه به توانایی تشکل‌ها در خرید نقدی و توزیع عادلانه توأم با شناخت از وضعیت آنان حل می‌شود و درعین‌حال، بار مسئولیت از روی دوش دولت که درگیر مشکلات بسیار دیگری است برداشته و به اتحادیه‌ها و تشکل‌ها در سراسر کشور محول می‌گردد.
حسن‌زاده گفت: دولت چاره‌ای به‌جز اعتماد به تشکل‌های تولیدی، اتحادیه‌ها و تعاونی‌ها ندارد، زیرا تجربه گذشته، یعنی توزیع توسط آن‌ها با کمترین نارضایتی و اعتراض مواجه بوده است، حالا هم برای کاهش نارضایتی‌ها نسبت به بازارگاه، بهتر آن است که سهمیه استان‌ها را به هر مقدار که موجود است در نوبت‌های مختلف و متناسب با قاعده‌ای که تعریف شده در اختیار اتحادیه‌ها قرار دهند و با نظارت کامل، روند کار توزیع عادلانه را دنبال کنند، در این شرایط نهایتاً اتحادیه‌ها پاسخگو خواهند بود و زمینه‌های هرگونه سوءاستفاده منتفی می‌گردد.
حسن‌زاده گفت: این بحث را در مهرماه گذشته در یک جلسه محدود با وزیر محترم جناب آقای دکتر خاوازی مطرح کردیم، امیدواریم دکتر گیلان پور معاونت محترم توسعه صنایع تبدیلی و کسب‌وکارهای کشاورزی نیز به این موضوع توجه کند و وضعیت آشفتۀ بازارگاه به‌رغم مدرن بودن آن کاهش یابد.
حسن‌زاده در پایان خاطرنشان ساخت: نکته آخر این‌که در شرایط حاد امروز کشور و جنگ اقتصادی مبتلابه، فرصتی برای آزمون روش‌های تجربه نشده نیست و میدان تولید مرغ که رزق و روزی ده‌ها هزار نفر وابسته به آن است و امنیت غذائی بالغ‌بر هشتاد میلیون نفر در گرو این ماده غذائی می‌باشد نمی‌تواند دستمایه آزمون و خطاهایی قرار گیرد که نتیجه آن میلیاردها تومان خسارت اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی غیرقابل محاسبه است؛ مسئولان باید متوجه این مهم باشند که وسیله برای آن‌ها هدف نشود!
کشاورزی آینده جهان (کاج پرس)
8/8/1399
