راز شگفت انگیزپیشرفت بی مانند کشاورزی هلند!

 

 

داستان توسعه و پيشرفت کشاورزي هلند پر از درسهايي است که جهان بايد فرا گيرد. هلند، کشوري کوچک، با 17 ميليون جمعيت به دومين صادرکننده محصولات غذايي جهان تبديل شده است.

اين کشور تقريباً از تمامي منابع سرزميني و خاک که براي کشاورزي در مقياس بزرگ لازم است محروم است.

آمريکا به عنوان اولين صادرکننده محصولات کشاورزي جهان 270 برابر بيشتر از هلند زمين کشاورزي دارد اما هلند دومين صادرکننده محصولات کشاورزي بعد از آمريکا است و درعين حال بزرگترين صادرکننده گوجه فرنگي، سيب زميني و پياز و دومين صادرکننده سبزيجات در دنيا است.

يک سوم تجارت جهاني دانه هاي سبزيجات خوراکي از هلند سرچشمه ميگيرد.

اين موفقيتها فقط در 94 کيلومترمربع گلخانه به دست آمده است. در مقايسه بايد گفت؛ مساحت شهر تهران 730 کيلومترمربع است.

راز موفقيت در چيست؟

راز موفقيت هلند استفاده از تکنولوژيهاي برتر و گلخانه هاي پيشرفته کشاورزي است. اين تکنولوژيها برداشت در سطح هکتار را به شدت افزايش داده است.

نمونه اي از تکنولوژيهاي به کاررفته در هلند:

با استفاده از سنسورهاي حساس، در مصرف آب برخي از محصولات کليدي تا 90 درصد صرفه جويي ميشود.

در هلند 15 نوع گوجه فرنگي با ارتفاع 6 متر پروش داده ميشوند که ريشه آنها نه در خاک بلکه در محلولهاي مغزي قرار دارد

هلند به طور کامل استفاده از آفت کشهاي شيميايي را کنار گذاشته است. همچنين در عرصه پرورش طيور و از سال 2009، مرغداران و دامداران استفاده از آنتي بيوتيک را حدود 60 درصد کاهش داده اند.

کشاورزان براي تنظيم دماي گلخانه ها از انرژي زمين گرمايي (geothermal) استفاده ميکنند.

کشاورزي هيدروپونيک که در آن محصولات بدون خاک و با استفاده از محلولهاي مغذي رشد ميکنند، مصرف آب و هزينه ها را به شدت کاهش داده است.

راز پيشرفتها در تحقيقاتي است که در دانشگاه واخنينگن (Wageningen) هلند صورت ميگيرد.

شايد بتوان گفت که اين دانشگاه بهترين موسسه تحقيقاتي جهان درزمينهٔ کشاورزي است.

اگر آمريکا سيليکون ولي (Silicon Valley) کاليفرنيا را به عنوان مرکز نوآوريهاي تکنولوژيکي دنيا در اختيار دارد، هلند نيز مرکز تحقيقات کشاورزي غذايي فوود ولي (Food Valley) را به کشاورزي جهان معرفي ميکند.

اگر دانشگاه کاليفرنيا مرکز ثقل سيليکون ولي آمريکاست، دانشگاه واخنينگن نيز مرکز ثقل «فوود ولي» هلند است.

کشاورزي در هلند؛ وقتي فناوري جاي خالي خاک را پر ميکند

هلند کشوري کوچک است که رتبه ي دوم صادرات محصولات کشاورزي و عنوان بزرگترين توليدکننده ي سيب زميني در جهان را در اختيار دارد؛ اما چگونه اين کشور کوچک کم خاک به چنين جايگاه بالايي دست پيداکرده است؟

همانطوري که گفته مساحت آمريکا 270 برابر هلند است يعني آمريکا 9 ميليون و 843 هزار کيلومترمربع وسعت دارد درحاليکه مساحت هلند 41 هزار و 543 کيلومترمربع است و طبعاً اين پرسش مطرح ميشود هلند چگونه توانست در يک رقابت جهاني اينگونه به مقامي برتر از ديگر کشورها دست يابد؟ صاحبنظران ميگويند اين جايگاه هلند حاصل ترکيبي کارآمد از همکاري و همفکري ميان مراکز علمي شرکتهاي توليدکننده و کشاورزان ميباشد البته رابطه بلاواسطه و سازماندهي شده ميان اين سه نهاد شرط لازم بوده است تحقيقات و نتايج آن در قفسه ها و گنجه هاي مؤسسات تحقيقاتي و علمي باقي نميماند و بلافاصله به دست کشاورزان ميرسد و چه بسا در فرايند تحقيق خود کشاورزان به نوعي حضور دارند.

کشت گلخانه اي گسترده در هلند؛ سازوکار صنعت کشاورزي هلند

مهندسي بينهايت: کشاورزي هوشمند و تغذيه پايدار

هلند آخرين کشور غربي است که دچار قحطي شديد شده است؛ در واپسين سال جنگ جهاني دوم، کمبود مواد غذايي موجب شد 10 الي 20 هزار هلندي جان خود را از دست بدهند. اين تجربه ي تلخ، توأم با پيش بيني هاي نه چندان روشن در رابطه با آينده ي تأمين مواد غذايي در جهان، هلنديها را بر آن داشت تا به دنبال راهکارهايي براي حل معضل کمبود مواد غذايي باشند. حدوداً سه دهه پيش، دولت هلند برنامه اي ملي و جامع را براي توسعه ي کشاورزي پايدار در اين کشور در برنامه توسعه خود قرارداد. هدف اين برنامه، دو برابر شدن توليدات کشاورزي و کاهش استفاده از منابع به يک دوم بود.

قلب صنعت کشاورزي هلند، دانشگاه و مرکز تحقيقاتي واخنينگن (Wageningen) است که به اختصار WUR (Wageningen University and Research) ناميده ميشود. اين دانشگاه که پيشينه ي آن به سال 1876 بازميگردد، در قلب مجموعه اي از شرکتهاي توليدي و کسب وکارهاي نوپاي کشاورزي قرار دارد که اصطلاحاً «دره ي غذا» يا Food Valley ناميده ميشود. همچون دانشگاه استنفورد که متخصصين زيادي را براي «دره ي سيليکون» يا همان Silicon Valley پرورش ميدهد، واخنينگن نيز به تربيت دانشجوياني ميپردازد در دره ي غذا مشغول به کار ميشوند. تنها تفاوت اين است که دانشجويان استنفورد در خط مقدم توسعه ي فناوريهاي رايانه اي و ارتباطي به فعاليت ميپردازند؛ اما تمرکز دانشجويان واخنينگن بر توسعه ي فناوريهاي کشاورزي معطوف شده است.

دانشگاه واخنينگن (WUR)

رمز موفقيت کشاورزي هلند: تحقيقات روي کاغذ نميماند!

اساتيد و دانشجويان واخنينگن به تحقيق در حوزه هايي همچون توسعه و اصلاح روشهاي آبياري، مديريت انرژي، علوم زيستي، سيستمهاي هوشمند و شيمي ميپردازند. اما وجود چنين دانشگاهي صرفاً ضامن توسعه ي کشاورزي در هلند نيست. تحقيقات کشاورزي در ديگر دانشگاههاي جهان نيز صورت ميگيرند؛ اما يافته هاي پژوهشي آنها معمولاً براي ساليان متمادي روي کاغذ باقي ميمانند و به محصولات نهايي تبديل نميشوند.

قلب صنعت کشاورزي هلند، دانشگاه و مرکز تحقيقاتي واخنينگن است

يکي از مواردي که واخنينگن را از ديگر دانشگاهها متمايز ميکند، انجام «تحقيقات تجاري قراردادي» است. اين تحقيقات در قالب پروژه هايي صورت ميگيرند که در آن دانشگاه واخنينگن، شرکتهاي تجاري و کشاورزان به همکاري با يکديگر ميپردازند؛ هدف از انجام چنين تحقيقاتي دستيابي به راههايي براي حل مشکلات در مزارع يا توسعه ي محصولات و راهکارهاي جديد براي افزايش بهره وري در کشاورزي است. با کمک اين مدل، دستاوردهاي تحقيقاتي به سرعت به محصولات نهايي و راهکارهاي عملي براي کشاورزان و شرکتها تبديل ميشوند. ارنست واندناند، مدير گروه علوم گياهي در واخنينگن ميگويد:

نيمي از [وظائف] من مربوط به اداره ي گروه علوم گياهي است؛ نيم ديگر [وظائف] من نيز به نظارت بر 9 شرکتي مربوط ميشوند که درزمينه ي انجام تحقيقات تجاري قراردادي فعاليت دارند. تنها ترکيبِ [تحقيقات] علم محور و بازار محور است که ميتواند براي فائق آمدن بر چالشهاي پيش رو کارآمد باشد.

دهها شرکت بزرگ غذايي و کشاورزي اقدام به تأسيس مراکز تحقيق و توسعه در هلند کرده اند و حدود 15 هزار متخصص در دره ي غذا مشغول به کار هستند؛ شرکتهاي از آلمان، Cargill از کانادت و Kikkoman از ژاپن ازجمله ي اين شرکتها هستند. همسايگي و همکاري اين شرکتها با واخنينگن ازجمله دلائلي است که باعث شده اين دانشگاه و مرکز تحقيقاتي به برترين مرکز پژوهشهاي کشاورزي در جهان تبديل شود. رودي رابينج که يکي از اساتيد پيشين واخنينگن است، در رابطه با گسترهي جهاني فعاليتهاي اين دانشگاه ميگويد:اين دانشگاه صرفاً دانشگاهي براي هلنديها نيست؛ بلکه دانشگاهي براي تمام جهان است.

حضور دانشجوياني از کشورها و مليتهاي مختلف نيز ازجمله مواردي است که بازتاب دهنده ي رويکرد جهاني واخنينگن است. برخي از اين دانشجويان از کشورهاي درحال توسعه و حتي کشورهاي جهان سوم به اين دانشگاه آمده اند تا پس از کسب دانش و مهارت لازم، آموخته هاي خود را در کشور زادگاهشان به کارگيرند.

محصولات کشت شده در شرايط آزمايشگاهي / دستاوردهاي صنعت کشاورزي در هلند

بدون شک، اصلي ترين دستاورد صنعت کشاورزي هلند، دستيابي به رتبه ي اول صادرات محصولات کشاورزي در اروپا و رتبه ي دوم در جهان است. استفاده از راهکارهاي مدرن کشاورزي، عامل موفقيت هلنديها در اين زمينه است. هلنديها در زمينه هايي همچون صادرات محصولات کشاورزي و بسته بندي و حملونقل مواد غذايي نيز موفقيتهاي قابل توجهي کسب کرده اند.

صادرات گستردهي محصولات کشاورزي پرمصرف

هلند؛ بزرگترين صادرکننده سيب زميني و گوجه فرنگي در جهان

گندم، برنج، سيب زميني و گوجه فرنگي ازجمله مواد غذايي رايج و پرمصرف هستند. هلنديها نيز با آگاهي از اين مسئله، تلاش کرده اند تا به پرچمدار توليد برخي از اين مواد غذايي تبديل شوند. براي مثال، سيب زميني يکي از 10 مادهي غذايي پرمصرف در جهان است و هلنديها در سال 2017 توانسته اند با کسب سهم 19.4 درصدي، رتبه ي اول را در صادرات اين محصول اختيار داشته باشند. اين در حالي است که سهم کشورهاي پهناوري همچون چين و ايالات متحده از صادرات سيب زميني به ترتيب 6.8 و 5.8 درصد بوده است. جالب است بدانيد که ميانگين برداشت سيب زميني براي هر چهار هزار مترمربع در حدود 9 تن است؛ اما در برخي مزارع اين کشور رقم برداشت به 20 تن ميرسد.

رتبه ي اول صادرات گوجه فرنگي نيز با سهم 22.2 درصدي در اختيار هلند است؛ اين کشور در سال 2017 مجموعاً 2 ميليارد دلار گوجه فرنگي به خارج از کشور صادر کرده است. سيب زميني شيرين (Sweet Potato)، بادام و پسته نيز ازجمله ي ديگر محصولات غذايي صادرشده توسط هلنديها هستند. در نمودار زير ميتوانيد 6 گروه از محصولات کشاورزي اصلي صادرشده توسط هلند را مشاهده ميکنيد؛ اين حجم از صادرات باعث شده تا محصولات کشاورزي در ميان 10 مورد از برترين محصولات صادراتي هلند قرار گيرند.

صادرات کشاورزي هلند در سالهاي 2016 و 2017

هلنديها به کمک فناوريهاي مختلفي همچون نورافشاني مصنوعي و راهکارهاي آبکشتي و هواکشتي توانسته اند برخي از محصولات که با اقليم و خاک هلند سازگاري ندارند را هم به شکل انبوه توليد کنند. انواع مختلف فلفل که اساساً بومي کشورهايي همچون مکزيک هستند ازجمله ي اين محصولات هستند. استفاده از محيطهاي کشت کنترل شده، روشهاي مدرن نظارت و پايش دائمي محصولات از طريق سنسورها ازجمله عوامل موفقيت هلنديها در صادرات محصولات کشاورزي هستند.

کاشت توت فرنگي به روش هواکشتي در هلند/ کاهش مصرف آب، انرژي و مواد شيميايي

بالغ بر 50 درصد محصولات کشت شده در هلند به صورت گلخانه اي پرورش مي يابند. اين بدين معني است که کشاورزان هلندي کنترل قابل توجهي روي منابع مصرفي ازجمله آب دارند. هلنديها توانسته اند مصرف آب را براي محصولات کليدي، همچون گوجه فرنگي و سيب زميني تا 90 درصد کاهش دهند. هلنديها اين کاهش را مديون استفاده از سيستمهاي آبياري مدرن هستند که به طور هوشمند و توسط رايانه ها کنترل ميشوند.

هلنديها توانسته اند مصرف آب را براي محصولات کليدي تا 90 درصد کاهش دهند

علاوه بر آب، مصرف انرژي هم در کشاورزي هلند بهينه شده است. گلخانه ها بستري مناسب هستند تا از انرژي خورشيد بهصورت بهينه استفاده شود؛ اما آنها تنها به بهينه سازي مصرف انرژي از طريق گلخانه ها بسنده نکرده اند. سفره هاي آب زيرزميني بيش از نيمي از سطح زيرين خاک هلند را در برميگيرند؛ متخصصان هلندي با بهره برداري از انرژي گرمايي اين سفره هايِ آب زيرزميني، گرماي لازم را براي گلخانه ها تأمين ميکنند. کشاورزان هلندي مصرف آفت کشها و بارور کننده هاي شيميايي را هم به ميزان 60 درصد کاهش داده اند. آنها از راهکارهاي زيستي به عنوان جايگزيني براي مواد شيميايي استفاده ميکنند.

صادرات فناوري کشاورزي

هلنديها تنها به صادرات محصولات کشاورزي بسنده نکرده اند و تجهيزات کشاورزي، مواد مصرفي و دانش کشاورزي را هم در جمله ي صادرات خود قرار داده اند. رشد صادرات فناوري کشاورزي از هلند بسيار سرسام آور است. به طوريکه در بازه ي 1996 تا 2014، صادرات فناوري کشاورزي از هلند چهار برابر شده بود و از کمتر از 500 ميليون دلار به 1.95 ميليارد دلار رسيده بود. در بازهي 2014 تا 2017 نيز رشد صادرات فناوري کشاورزي از هلند حدوداً پنج برابر شده و به بيش از 10 ميليارد دلار (9.1 ميليارد يورو) رسيده است؛ در سال 2017 مواد اوليه و فناوري رتبه ي نخست در صادرات کشاورزي و غذايي هلند را در اختيار داشته اند.

علاوه بر ماشين آلات، گلخانه ها، سيستمهاي تابش نور، راهکارهاي آبرساني و بذرهاي مقاوم در برابر خشکسالي ازجمله مواردي هستند که در بازار جهاني با استقبال خوبي روبه رو شده اند. شرکتهاي هلندي، همچون شرکت Koppert که درزمينه ي آفت کش هاي زيستي فعاليت دارد، محصولات خود را به دهها کشور مختلف صادر ميکنند.

مواد اوليه و فناوري جايگاه اول صادرات کشاورزي و غذايي هلند را دارند / منبع: وبسايت رسمي دولت هلند

برخي کشورها ازجمله ايران و عربستان سعودي، به واسطه ي مواجهه با مشکلاتي همچون کمبود آب، انرژي و ديگر منابع اقدام به وارد نمودن فناوريهاي کشاورزي از هلند ميکنند. براي مثال، در آذرماه 1394 و ارديبهشت ماه سال 1397 اسنادي در راستاي همکاري ايران و هلند درزمينه ي صنايع کشاورزي به امضاي نمايندگان دو کشور رسيده است. استفاده از فناوريهاي مدرن آب، توسعه ي مراکز باغباني و توليد بذرهاي متناسب با خاک و اقليم ايران ازجمله اهداف همکاري دو کشور است.

استفاده از فناوريهاي مدرن آب ازجمله اهداف همکاري ايران و هلند است

در مقابل، برخي کشورها نيز باهدف کاهش وابستگي به کشورهاي خارجي اقدام به واردات فناوري کشاورزي از هلند کرده اند. براي مثال، در پي تنش هاي سياسي ميان روسيه و کشورهاي غربي، روسها اقدام به تحريم برخي از محصولات کشاورزي غربي نمودند. اين تحريمها باعث شده است تا صادرات فناوري کشاورزي از هلند به روسيه افزايش يابد؛ چراکه فناوريهاي مدرن ميتوانند براي کاهش وابستگي غذايي روسيه به ديگر کشورها مفيد باشند.

توسعه و به کارگيري روشهاي نوين در بسته بندي و انتقال محصولات

در کنار استفاده از فناوريهاي مدرن براي توليد محصولات کشاورزي، هلنديها به فکر توسعه ي راهکارهاي مدرن و پايدار براي بسته بندي و انتقال محصولات کشاورزي نيز بوده اند. براي مثال، درگذشته بخش عمده اي از برگها، ساقه ها و پوششهاي گياهي به عنوان مواد ناخواسته قلمداد ميشدند؛ اما کنون از اين مواد براي توليد بسته بنديهاي سازگار با محيطزيست استفاده ميشود. کشاورزان علاوه بر فروش محصولات کشاورزي، اين مواد به ظاهر ناخواسته را هم به شرکتها ميفروشند تا در بسته بندي از آنها استفاده شود.

بسته بندي و آماده سازي محصولات در شرکت Greenpack

شرکتهايي همچون Greenpack با استفاده از مواد گياهي، ظروف و بسته هايي توليد ميکنند که جايگزين ظروف و بسته هاي پلاستيکي ميشوند. توليد ظروف و بسته ها از مواد گياهي به معني درآمد بيشتر براي کشاورزان است؛ علاوه بر اين، چنين ظروفي به تجزيه پذير هستند و آسيب کمتري به طبيعت وارد ميکنند. با توجه به اينکه کشت گلخانه اي امکان پرورش مواد غذايي را در هر فصلي فراهم ميکند، شرکتهايي مانند Greenpack بسته بندي و ارسال مداوم مواد غذايي را جايگزين ذخيره سازي بلندمدت غذا کرده اند. وابستگي کمتر به تجهيزات ذخيره سازي، نظير سردخانه ها، به معني کاهش هزينه ها و کاهش مصرف انرژي است. همچنين، مواد غذايي به صورت تازه در اختيار مصرفکنندگان قرار ميگيرند.

صادرات محصول در تمام ساعات ادامه دارد و متوقف نميشود

خودکارسازي پايانه هاي حمل ونقل نيز ازجمله فاکتورهايي هستند که امکان صادرات مداوم محصولات کشاورزي را از هلند فراهم کردهاند؛ به گونه اي که کار صادرات محصول در تمام ساعات ادامه دارد و متوقف نميشود. موفقيت شرکتهاي بسته بندي و حمل ونقل مواد غذايي در هلند به حدي چشمگير بوده است که برخي از توليدکنندگان خارجي نيز وظيفه ي بسته بندي و حمل ونقل محصولات خود را به هلنديها سپرده اند. همچنين، هلنديها برخي محصولات کشاورزي را از ديگر کشورها وارد ميکنند و پس از پردازش و بسته بندي مجدد، با ارزش افزوده به ديگر کشورها صادر ميکنند.

چالشهاي پيش رو

عليرغم موفقيت در گسترش حجم توليد، بسياري از مصرف کنندگان از اين مسئله شکايت ميکنند که تمرکز بيش ازحد روي افزايش حجم توليد موجب بي توجهي نسبت به طعم محصولات شده است. لئو مارسليس، استاد باغباني در دانشگاه واخنينگن ميگويد:

طعم محصولات هميشه خوب نيست. اين مسئله بيشتر به انتخاب توليدکنندگان ارتباط دارد. بسياري از آنها ترجيح ميدهند حجم توليد را افزايش دهند، چرا که سود بيشتري نصيب آنها خواهد شد.

پينار چکون، از دانشگاه روتردام هلند نيز معتقد است که تمرکز بر افزايش حجم و بازدهي توليد موجب شده تا توجه به طعم و مزه ي محصولات غذايي کاهش يابد. در حقيقت؛ ديدگاه کميت محور نسبت به غذا در سبک آشپزي مدرن هلنديها هم بازتاب يافته و غذاهاي هلندي با غذاهاي ديگر کشورهاي اروپايي که پر از طعم هاي دلچسب هستند قابل مقايسه نيستند. اما آگاهي از اين مشکل، بدين معني است که متخصصان در تلاش هستند تا محصولات کشاورزي مدرن ازنظر طعم و مزه نيز بهبود پيدا کنند.

يکي ديگر از نگرانيها هم به حوزه ي صادرات دانش فني مربوط ميشود. بسياري از کشورها باهدف کاهش هزينه هاي کشاورزي اقدام به واردات فناوريهاي کشاورزي از هلند ميکنند؛ اما با اين کار، مشتريان نيز توقع پيدا ميکنند تا قيمت محصولات کشاورزي کاهش يابد. مشکل اين است که هزينه هاي اوليه ي واردات فناوريهاي کشاورزي و توقع زودهنگام مصرف کنندگان براي کاهش قيمت با يکديگر در تضاد هستند؛ تضادي که باعث ميشود استفاده از فناوريهاي مدرن و گرانقيمت براي کشورهاي ضعيف تر به يک چالش بزرگ تبديل شود. در چنين حالتي، بهترين راه حل براي واردکنندگان فناوري، ايجاد تعادل ميان هزينه هاي واردات فناوري و قيمتگذاري محصولات کشاورزي است؛ هرچند که برقراري چنين تعادلي چندان هم آسان نيست.

تيزر تبليغاتي تراکتور هوشمند NH Drive محصول New Hollandدر پايگاه اخبار سبز ايران به نشاني www.sabznn.ir   در دسترس و قابل مشاهده است.

هُلند، (به هلندي Nederland با تلفظ ندرلند)، کشوري است کوچک از قلمروهاي پادشاهي هلند در شمال غربي اروپا با شانزده و نيم ميليون جمعيت که بيشترشان مسيحي پروتستان هستند.

جمعيت مسلمانان هلند نزديک به يک ميليون نفر است.

پايتخت هلند شهرآمستردام است، اما به منظور تمرکززدايي بسياري از وزارتخانه ها و سفارتخانه ها در شهر لاهه يا پيرامون آن مستقرشده اند. هلند بخش اصلي و اروپايي پادشاهي هلند (به زبان هلندي: Koninkrijk der Nederlanden کُنينکرَيک دِر نِيدِرلاندِن) به شمار ميرود که جزايري را درآمريکاي مرکزي نيز شامل ميشود.

هلند از شرق با آلمان همسايه است و از جنوب با بلژيک و از غرب نيز از طريق دريا با بريتانيا همجوار است. بندر روتردام دومين شهر بزرگ هلند است و ازنظر مساحت و تعداد اسکله هايي که دارد، بزرگترين بندر اروپا نيز به شمار ميرود.

کشور گل لاله و سرزمين آسياب بادي از معروفترين لقبهاي هلند است.

25 درصد از زمينهاي کشور هلند پايينتر از سطح درياي آزاد قرار دارد و 21 درصد از جمعيت آن در اين مناطق زندگي ميکنند.

حدود 50 درصد از زمينهاي هلند نيز ارتفاعي کمتر از يک متر از سطح دريا دارد. به اين خاطر است که نام اين کشور در زبان هلندي Nederland به معني «سرزمين پست» (فروبوم) است و نامي که بسياري زبانهاي ديگر براي اين کشور به کار ميبرند هم همين معني را ميدهد.

واژه هلند که در زبان فارسي براي اين کشور به کار ميرود در اصل نام منطقه اي از اين کشور بوده (مقايسه شود: پارس/ايران) که براي اشاره همه کشور به کاررفته است. واژه هلند Holland در زبان هلندي ميانه به شکل holtland بود و معني آن «سرزمين چوب» است.

جغرافيا

هلند کشوري است بسيار کم ارتفاع و هموار، به طوريکه حدود 26 درصد از مساحت آن و 21 درصد از جمعيت آن در زمينهايي زير سطح درياهاي آزاد زندگي ميکنند. حدود 50 درصد از سرزمين هلند نيز تنها يک متر بالاتر از سطح دريا جاي گرفته است.

بخش اعظم قسمت اروپايي کشور هلند مسطح است، به استثناي مقداري تپه در انتهاي جنوب شرقي کشور، و يک منطقه تپه ماهوري در مرکز کشور. بلندترين تپه ها که در جنوب شرق واقع شده اند بيش از 321 متر ارتفاع ندارند.

اکثر نواحي زير سطح دريا، توسط مردم هلند ايجادشده اند، اين کار در پي حفر زمينها براي استخراج زغال سنگ يا خشک کردن آب دريا و سدبندي جلوي دريا انجام شده است. از اواخر سده شانزدهم، زمينهاي پهناور خشک شده از دريا که پُلدر ناميده ميشوند توسط سامانه هاي زهکشي دقيق و حساسي که شامل خاکريزها، کانالها و ايستگاههاي پمپاژ هستند، حفظ ميشوند. تقريباً 17 درصد از اراضي کشور پيش ازاين دريا و درياچه بوده که در چارچوب پروژه هاي مختلف خشک و قابل استفاده شده است.

بخش اعظم خاک هلند ابتدائاً بر اثر رسوبات سه رودخانه بزرگ اروپايي در ريزشگاه آنها به دريا تشکيل شده است. اين سه رودخانه عبارتنداز راين، رود موز (ماس) و اسخلده. بخش جنوب غربي هلند تا به امروز همچنان دلتاي اين سه رودخانه است و دلتاي راين- موز- اسخلده ناميده ميشود.

استقلال هلند

هلند تا پيش از استقلال به هلند هابسبورگ شناخته ميشد. چراکه زير فرمان امپراتوري هابسبورگ بود. در پي جنگي خونين و هشتادساله در سال 1648 ميلادي از زير فرمان امپراتور اسپانيا خارج شد. پس ازآن با برقراري جمهوري و در پي آن با ايجاد آرامش در کشور، فعاليتهاي بازرگاني، فرهنگي و سياسي گسترده اي از سوي هلنديان آغاز شد که از آن به عنوان دوران طلايي هلند نامبرده ميشود.

اقتصاد

توليد ناخالص داخلي هلند (نه توليد ملي) در سال 2006 بيش از پانصد ميليارد يورو بوده است و نرخ رشد اقتصادي در همين سال نزديک به 3 درصد بوده است. رشد تورم در هلند از سال 2005 تا 2007 به طور ميانگين حدود دو درصد گزارش شده است. نرخ بيکاري در دوره مشابه حدود دو درصد بوده است (400 هزار نفر و کمتر).

هلند در پرورش و تجارت گل مقام اول را در جهان داراست. دامداري و کشاورزي نيز از پايه هاي اقتصاد هلند محسوب ميشود. هلنديها عليرغم کوچکي کشورشان سهم بزرگي در تجارت و بانکداري جهاني دارند. ايالات متحده آمريکا يکي از بازارهاي اصلي هلند است و کشورهاي اتحاديه اروپا مهمترين شرکاي تجاري آن هستند. بيش از نيمي از سهام شرکت نفتي- گازي شل را هلند در اختيار دارد و مابقي را بريتانيا. اين شرکت که بخش هلندي آن به رويال داچ شل معروف است درزمينه استخراج و تجارت نفت و گاز در سراسر جهان ازجمله ايران فعاليت ميکند. هلند خود نيز داراي ذخاير گاز طبيعي است و بخش از آن را صادر ميکند. کشتي سازي و صنايع شيميايي از ديگر صنايع مادر در هلند هستند. از شرکتهاي بزرگ هلندي ميتوان به فيليپس (صنايع الکترونيک)، هاينکن (يکي از عمده ترين توليدکنندگان آبجو در جهان) و (صنايع شيميايي مانند آکزونوبل) اشاره کرد. واحد پول هلند پيش از تبديل به يورو، فلورن يا گيلدر هلندي بود.

نويسنده: سيد امير علوي