راهکارهای مقابله با کاهش ارزش کالاهای صادراتی بخش کشاورزی
دیپلماسی اقتصادی، تکنولوژی و فناوری کشاورزی و اصلاح الگوی کشت با لحاظ نمودن مزیت‌های صادراتی در کنار استانداردسازی، برندینگ و هویت بخشی به تولیدات توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی از ارکان و نیازهای تقویت صادرات محصولات زراعی و باغی است.
فشارهای تحریم ظالمانه بر اقتصاد ایران موجب شده تا مسئولان به دنبال راهکارهایی برای افزایش صادرات غیرنفتی به‌عنوان جایگزین نفت باشند. اما تا چه اندازه این سیاست‌ها و راهکارها منتج به نتیجه مطلوب شده اخبار و گزارش‌ها چنین چیزی را نشان نمی‌دهند. بنا به گزارش گمرک ایران در چهار ماهه نخست امسال صادرات اقلام و محصولات کشاورزی بیش از ۲ میلیون و ۷۰۶ هزار تن بوده و نسبت به مدت مشابه در سال گذشته با رقم ۲ میلیون و ۷۴ هزار تن بیش از ۳۰.۴ درصد رشد داشته است. اما همین گزارش نشان می‌دهد که کالاهای بخش کشاورزی از نظر ارزش ریالی تنها 7/6 درصد افزایش داشته. این تفاوت در افزایش وزنی و افزایش ریالی به عوامل گوناگونی بستگی دارد که از آن جمله می‌توان به اصلاح پایه پولی در سال 98 توسط دولت اشاره کرد، ولی مسئولان کشاورزی در سال گذشته نتوانسته‌اند این خلأ را جبران کنند و در واقع ارزش ریالی محصولات کشاورزی کاهش یافته. آمار منتشر شده از سوی گمرک نیز نشان می‌دهد صادرات محصولات کشاورزی و غذایی در سال ۹۸ حدود 7/ 5 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۹۷ به لحاظ ارزشی 8 درصد کاهش و به لحاظ وزنی 2 درصد افزایش داشته است. در این زمینه باید به این نکته اشاره کرد بر اساس میانگین برنامه ششم توسعه، صادرات باید سالانه 7/ 21 درصد رشد داشته باشد. از طرف دیگر در زمینه اقلام کشاورزی دو سناریو برای سال ۹۸ پیش‌بینی شده بود که با سناریوی برنامه ششم توسعه 4/ 7 میلیارد دلار صادرات در بخش کشاورزی و صنایع غذایی هدف‌گذاری شده بود. دوم طبق سناریوی واقع‌بینانه‌تری، رشد ۱۵ درصدی پیش‌بینی شده بود که بر اساس آن صادرات باید به ۷ میلیارد دلار می‌رسید که آمارها نشان می‌دهد که بخش کشاورزی نتوانسته به این هدف‌ها دست یابد.
بخشی از این ناکامی‌ها را باید در بی‌ثباتی دستورکارها و سیاست‌های صادراتی دولت دید. برای مثال صادرات اقلامی مانند مرغ و تخم‌مرغ، گوشت قرمز، لبنیات یا برخی از محصولات جالیزی از ابتدای سال جاری تاکنون بارها با دستورات ضدونقیض درزمینه تعرفه و همچنین مجوزهای صادراتی روبرو بوده که این موضوع روی بازارهای هدف تأثیرگذار است. همچنین در سال جاری ایران مرتبا بازارهای صادراتی خود را از دست داده.
پرویز اوسطی عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت و با توجه به اهمیت صادرات غیرنفتی و محصولات کشاورزی ضمن تأکید بر ضرورت سیاست گذاری‌های مناسب و تنظیم سند و نقشه راه مناسب و هدف‌گذاری راهبردی عنوان می‌کند: استانداردسازی، تولید محصولات سالم و با کیفیت، برندینگ و هویت بخشی به تولیدات توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی نیز از ارکان و نیازهای تقویت صادرات محصولات زراعی و باغی است.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس شورای اسلامی موضوع دیپلماسی اقتصادی، تکنولوژی و فناوری کشاورزی و اصلاح الگوی کشت با لحاظ نمودن مزیت‌های صادراتی را نیز از نظر دور نداشته و بر نقش کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم به عنوان کمک کننده و تقویت کننده صادرات محصولات کشاورزی تأکید می‌کند.
