اخبار کشاورزی
بیست و دومین نمایشگاه بین المللی صنایع دام و طیور و صنایع وابسته؛
کم حاصل برای رونق بازرگانی داخلی و خارجی و افزایش بهره وری در تولید به کار خود پایان داد
چهارشنبه چهارم مرداد 1402
کشاورزی آینده جهان- منصور انصاری
چند سالی است که نمایشگاه های موسوم به بین المللی، به رغم تخصصی بودن و تاکید بر یک رشته از فعالیت های صنعتی یا بازرگانی و تولیدی یا حداکثر چند حلقه مرتبط، در کشور ما از مفهوم واقعی و مضمون اصلی خود خارج شده اند و جایگاه خود را به عنوان یکی از عوامل موثر در رونق بازرگانی و مبادلات تجاری و توسعه اقتصادی و بازرگانی از دست داده اند.
آنچه طی یک قرن و نیم گذشته در قالب نمایشگاه های بین المللی و در صحنه جهانی نمود و ظهور می یافت رونق بازرگانی و افزایش مبادلات تجاری در کشور برگزار کننده و فراتر از آن در منطقه های ژئواکونومیکی یا حتی صحنه جهانی بود.
همچنین نمایشگاه های بین المللی به ویژه از نیمه دوم قرن بیستم و طی دهه های اخیر موضوع مبادلات فرهنگی و گسترش اطلاعات را بر عهده داشتند زیرا پایه و اساس هر فعالیت بازرگانی را گسترش اطاعات، فرهنگ و انتقال تکنولوژی و جلب همکاری دولت های مختلف در اقصا نقاط جهان می دانستند. حتی بعضی از صاحب نظران علوم سیاسی نمایشگاه های بین المللی را عرصه صلح و تعامل و گفتگو وحل اختلافات کشورها به شمار می آوردند. اضافه کردن پسوند بین المللی به نمایشگاه ها واقعی بود و یک مفهوم نمایشی و میان تهی به شمار نمی رفت.
به واقع شرکت های بزرگ با دامنه عملکرد در پنج قاره جهان در این یا آن نمایشگاه بین المللی حتی در کشور ما حضور جدی داشتند گرچه ممکن بود در اولین حضور خود در نمایشگاه های بین المللی ایران با کاتالوگ، بروشور، فیلم و ویدئو فعالیت های خود را معرفی می کردند ولی در سال بعد به دلیل تقاضای بازدیدکنندگان و خریداران واقعی با ابزار و آلات و دستگاه های پیشرفته صنعتی مدرن وارد کارزار رقابت می شدند. این موضوع در همین محل نمایشگاه های بین المللی تا آنجا جدی و واقعا بین المللی بود که کانونی برای انتقال تکنولوژی روز فراهم می شد، موضوعی که هم اکنون دیده نمی شود و در بیست و دومین نمایشگاه بین المللی به کلی وجود نداشت.
در نمایشگاه های اولیه صنایع دام و طیور که در دهه هفتاد در همین محل برگزار می شد، سهولت های گمرکی سازمان توسعه صادرات پیشین برای حضور دستگاه های مدرن و پیشرفته در جهت توسعه صنعت دام و طیور و سختی های خروج آنان در این مرکز موجب می شد که کمپانی های معظم جهانی همان تجهیزات و دستگاه ها را به خریداران ایرانی با تخفیف بسیار بفروشند تا هزینه حمل و نقل و بازگشت این ابزار به کشور مبدا را متحمل نشوند.
در برگزاری همین نمایشگاه در آن سال ها که نگارنده این سطور به عنوان دبیر ستاد اجرایی و مدیر روابط بین الملل همکاری داشت، در روزهای پایانی نمایشگاه شاهد بودیم که غالبا تمام دستگاه های وارد شده از طریق گمرک نمایشگاه و نمایش داده شده در سالن ها توسط صاحبان کشت و صنعت های بزرگ یا موسسات مختلف فعال در عرصه دام و طیور و یا بخش خصوصی واحدهای تولیدی خریداری، ترخیص و در مزارع و مرغداری یا کارخانجات جوجه کشی یا حتی کارخانجات خوراک دام نصب و راه اندازی می شدند.
گاهی نیز برخی از دستگاه های وارد شده، بدون ترخیص به کشورهای منطقه و نمایندگی شرکت های چند ملیتی حمل می شدند. گرچه در آن زمان گفته می شد در مواردی ترخیص این دستگاه ها به داخل ایران از گمرک نمایشگاه، تقلب های سازمان یافته ای نیز صورت می گرفت ولی به هر حال این نمایشگاه در چند سال اول برگزاری در دهه هفتاد، واقعا بین المللی بود و با حضور شرکت های مقتدر بین المللی با استقبال کم نظیر و رقابتی سرمایه گذاران داخلی در صنعت مرغداری و رونق شگفت انگیز مبادلات تجاری دو سویه، یک رخداد تعیین کننده به شمار می رفت، اما به تدریج نمایشگاه دام، طیور و صنایع وابسته، این وجه تاثیر گذار خود را از دست داد و طی چند سال گذشته، در این نمایشگاه که امتیاز و مجوز آن با شرایط خاصی به صورت انحصاری به یک شرکت واگذار می شود و عنوان بین المللی را نیز بر خود نهاده است، خبری از حضور شرکت های صاحب نام بین المللی و کشورهای صاحب تکنولوژی نیست و این کمبود اساسی در بیست و دومین نمایشگاه بسیار آشکار و برجسته بود.
صاحب نظران صنعت و شرکت ها و موسساتی که سال های متمادی در این نمایشگاه شرکت کرده اند بر این وضع تأسف بار تاکید دارند، تأسف بارتر اینکه نه شرکت برگزار کننده که از یک انحصار بلامنازع برخوردار است تلاشی برای حضور شرکت های خارجی یا نمایندگان آنان در منطقه دارد و نه سازمان توسعه تجارت. این سازمان، بیش از آنکه بر منافع و مصالح ملی و بازرگانی کشور تکیه کند، به دنبال تامین اعتبار برای حفظ فضای گسترده تحت پوشش شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی یا درآمدهای جنبی کارمندان این شرکت است.
وزارت صمت هم ظاهرا گرفتار کارهای پر دردسر دیگری است و به این موضوع توجهی ندارد. البته باید به این واقعیت هم اشاره کرد که بخشی از این وضعیت ناگوار ناشی از شرایط کشور در عرصه تقابل جویی با بخشی از جهان و عدم وجود تعامل دو سویه با کشورهای مختلف است ولی همان طور که گفته شد، غالبا اینگونه نمایشگاه ها می توانند میدانی سیاسی برای ایجاد تعامل کم و بیش از دریچه بازرگانی و مبادلات تجاری با کشورهای مختلف جهان باشند.
این نمایشگاه، در ابعاد داخلی هم در چارچوب رونق بازرگانی و مبادلات تجاری غرفه داران با مشتریان خود چندان موفق نبود و به رغم حضور قابل قبول مرغداران و کمتر دامداران، شرکت های غرفه گذار با طنز و شوخی می گویند بیشتر دید و بازدید است و سرکشی و دیدار با دوستان و مشتریان قدیم و خبری از خرید و فروش و انقعاد قرار داد در میان نیست.
غرفه داران به نسبت هزینه های سنگین برای متراژ و دکوراسیون غرفه و چیدمان به شدت ناراضی بودند زیرا رونقی در کسب و کارشان به وجود نیامد، به توصیفی دیگر، فلسفه برگزاری نمایشگاه های این چنینی که برای ایجاد رونق و معامله و کسب و کار است، تقریبا در این نمایشگاه منتفی بود، هر چند خیلی از شرکت های بزرگ در صنعت دام و طیور نیامده بودند. به هر حال می توان گفت نمایشگاهی با بازدیدکنندگان قابل قبول ولی با نتیجه بسیار ناچیز در حوزه رونق کسب و کار به گونه ای که کارشناسان بازرگانی و تحلیل گران مرتبط با موضوع نمایشگاه این سوال را مطرح می کنند که آیا برگزاری چنین نمایشگاه هایی با نتایج اندک و ناچیز بازرگانی داخلی و خارجی ضرورت دارد؟
آیا با وجود رکود عمیق و بحران های ریشه دار در عرصه تولید و بازرگانی گوشت مرغ و تخم مرغ و گوشت قرمز و همچنین لبنیات، برگزاری چنین نمایشگاه هایی که بار سنگین مالی برای صاحبان صنایع دارد لازم است؟
آیا این نمایشگاه بی رونق می تواند تکانه ای برای گسترش فعالیت های بازرگانی و افزایش بهره وری در تولیدات دام و طیور باشد؟
کارشناسان و دست اندرکاران صنعت دام و طیور و رسانه های تخصصی می پرسند؛ برگزاری چنین نمایشگاهی اتلاف منابع و تحمیل هزینه های زائد برای فعالان بخش دام و طیور نیست؟
از سوی دیگر، برگزار کننده انحصاری این نمایشگاه که برنده اصلی این رخداد است اعتقادی به فرهنگ سازی، ترویج و حتی تبلیغ ندارد و البته در انحصار، نیازی هم به این کارها نیست و برگزار کننده کوچکترین اهمیتی برای چنین موضوعات هزینه بری که لازمه یک نمایشگاه است نمی دهد. انحصار بلامنازع است و همه چیز از پیش مهیاست، پس چه نیازی به ارتقاء افکار عمومی و درج مقالات و مطالب توجیهی و ترویجی است؟
شرکت برگزار کننده چه نیازی به ارایه گزارشی مستند از موارد قراردادهای منعقد شده یا کلیات مبادلات بازرگانی انجام شده دارد؟ به نظر می رسد که سازمان توسعه تجارت ایران نیز سعی دارد تعاملی برای ارتقاء سطح فعالیت این نمایشگاه در عرصه انتقال دانش فنی و تکنولوژیکی با وزارت جهاد کشاورزی که منجر به اهداف بهبود بهره وری شود و در تمامی نمایشگاه های بین المللی دنیا نیز علاوه بر فعالیت های تجاری مورد تاکید قرار می گیرد نداشته باشد.
در جمع بندی نهایی باید گفت این نمایشگاه که با همراهی و مساعدت سازمان توسعه تجارت ایران و بهره مندی شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی برگزار شد نتوانست به حداقل وظایف تعریف شده خود دست یابد که البته بخشی از آن ناشی از شرایط کشورمان است و بخشی دیگر، بی مسئولیتی دست اندرکاران که بی توجه به شرایط دشوار تولیدکنندگان، برای تولید هزینه تراشی می کنند و خود تورم زاست.
در شبکه های اجتماعی به ما بپیوندید:
ble.ir/@kajpress_ir
eitaa.com/kajpress
