توليد بالغ بر 12.5 ميليون تن گندم، افتخاري که با سهل انگاري ناديده گرفته شد!
کشاورزی آینده جهان- 10/ 07/ 1402
آنچه در پی می خوانید سرمقاله انتشار یافته مجله صنایع زیرساختهای کشاورزی، غذایی، دام و طیور شماره 260، شهریورماه گذشته به قلم منصور انصاری است که در این شماره به طور کامل به موضوع تولید و بازرگانی گندم در ایران و جهان همچنین مشخصات و کیفیت گندم دروم و بسیاری مسائل دیگر در زمینه گندم پرداخته است.
بر آنيم که موضوع گندم را با يک رخداد ننوشته ولي شنيده شده، آن هم بر سر تاخير در پرداخت پول کشاورزان گندمکار آغاز کنيم.
گفته شده در يکي از سال هايي که مهندس حجتي در دولت دوازدهم وزير جهاد کشاورزي بود و دکتر نوبخت رئيس سازمان برنامه و بودجه، به رغم تماس هاي مکرر معاون زراعت وقت، مجري طرح محوري گندم و حتي خود حجتي و نامه نگاري هاي مکرر با سازمان برنامه و بودجه، اعتبار و نقدينگي لازم براي پرداخت پول گندم کشاورزان تامين نمي شود و هر چقدر حجتي در جلسات هيات دولت موضوع را با حضور رئيس جمهور دولت دوازدهم مطرح مي سازد و حتي در يک جلسه به شدت از اين موضوع عصباني مي شود و با حال بد جلسه را ترک مي کند، به هر حال و احتمالا به دليل موانع و مقررات قانوني يا محدوديت هاي اعتباري، فايده نمي کند. آخر سر هم، هر چند روحاني در همان جلسه، موضوع را با قيد فوريت به دکتر نوبخت يادآور مي شود، باز هم نتيجه اي نمي دهد، تا اينکه حجتي تحت فشار افکار عمومي و به ويژه دفاع مستدل بعضي از رسانه هاي تخصصي که پيگيرانه براي احقاق حق کشاورزان مطلب مي نوشتند يک روز کفش و کلاه مي کند، به بهارستان، محل سازمان برنامه و بودجه مي رود، خودش را به نگهباني که ابتدا از ايشان کارت شناسايي مي خواهد معرفي مي کند و مستقيم به اتاق دکتر نوبخت مي رود، اما به دليل اينکه نوبخت در اتاقش حضور نداشته، همان جا بست مي نشيند. (مانند بست نشستني که در مجلس ششم در کنار نمايندگان اصلاح طلب انجام داده بود).
نقل شده است که نوبخت پس از اطلاع از اين حضور، خود را مي رساند و هر چه از حجتي مي خواهد از روي زمين بلند شود تا در اتاق مذاکره کنند مي گويد همين جا مي نشينم تا مگر همين امروز دستورات لازم براي تامين اعتبار پرداخت طلب کشاورزان گندمکار، از هر کجا و از محل هر تبصره يا ماده قانوني را صادر کني. گفتني است حجتي با نوبخت بسيار دوست و هم فکر بود.
اين حکايت دقيق و يا نا دقيق را آروديم که تاکيد کنيم از 90 سال پيش يعني از 1312 تا 1315 که سياست و طرح اجرايي خريد گندم توسط دولت وقت با هدف حمايت از کشاورزان، مصرف کنندگان و نهايتا توسعه اين محصول استراتژيک به ميان آمد و به رغم وفقه در بعضي سال هاي قبل از انقلاب و بعد از آن و تصويب قانون تضميني خريد محصولات کشاورزي از جمله گندم در مجلس سوم در سال 1367 تاکنون، موضوع قيمت خريد گندم و پرداخت پول آن همواره مسئله اي مهم و جدي بوده و دشواري ها و سختي هاي بسياري داشته است.
گويي دولت هاي بعد از انقلاب، به رغم شعارهاي تند و تيز خوداتکايي در گندم، آن را زيادي مي دانند و بعضي نمايندگان راي محور مجلس هم که به خصوص در مقاطع انتخاباتي همواره و در ظاهر به دفاع جانانه از پرداخت پول گندم کشاورزان مي پردازند و بر توليد داخل آن تاکيد مي کنند، در عمل و طي ساليان متمادي، مانند روزهاي آغازين شهريور ماه امسال نعل وارونه مي زنند و عليرغم زير سوال بردن دولت که چرا پول گندم کشاورزان را نمي دهد، در مجموع حاضر نشدند تبصره 14 قانون بودجه که مي توانست دست دولت را براي پرداخت پول گندمکاران باز بگذارد، تصويب کنند.
حال با وزيري مواجه هستيم که به رغم «با سابقه ترين وزير در عرصه کشاورزي و آشنايي با مصائب کشاورزان و به ويژه گندمکاران»، طي پنچ ماه گذشته گرچه با کمي رو در بايستي و محجوبيت، اما به هر حال، موضوع پرداخت پول گندمکاران را به رييس جمهور يادآور شده است، ولي از آنجايي که ايشان، متاسفانه هنوز باور چنداني به نقش مطبوعات و رسانه هايي که در شرايط کاهش اقتدار وزارتخانه و نبود برخوردهايي چون حجتي، توانستند قاطعانه از حقوق حقه و قانوني گندمکاران دفاع و آراي تصميم گيرندگان و توجه افکار عمومي را به حساسيت موضوع جلب کنند ندارد و تاکنون پي به قدرت آنان در فرهنگ سازي و تاثيري که در ميان تصميم گيرندگان و تصميم سازان در سطوح بالا دارند نبرده است، در دستيابي به اين هدف ناکام مانده است.
مطلع هستيم که کساني در اطراف وزراي پبشين و ايشان بوده و هستند که به عمد و يا از روي ناداني و نگاه سنتي مي گويند اين نشريات تيراژ ندارند، حال آنکه دوران تيراژ چاپي با بهره گيري از فضاي مجازي سپري شده است و اين مجلات با درج مقالات يا حتي تمام صفحات خود به صورت پي دي اف سبک شده در پايگاهاي خبري و خبرگزاري هاي معتبر، شرايط استفاده براي علاقمندان در ايران و جستجوگران اخبار به ويژه تجزيه، تحليل و تفسير ها و پيش بيني هاي تخصصي کشاورزي در سراسر جهان را فراهم ساخته اند و کساني که فراتر از خبرهاي روزمره، به دنبال عمق تصميمات اقتصاد سياسي کشاورزي هستند مي توانند از اين طريق دسترسي ساده و سهل به اين مقالات و مجلات داشته باشند. ايشان حتي توجه نکرد که تعدادي هر چند اندک از رسانه ها، چگونه از تيرماه 1401 تاکنون، با نقدهاي مداوم منطقي و منصفانه و فشار بر نهادهاي غير بخشي و حتي شاکله دولت، فضاي لازم براي تامين اعتبار از منابع مختلف را ايجاد کردند.
آقاي دکتر نيکبخت، مطالب نقادانه و پر مخاطرة اندک رسانه هاي تخصصي را روزانه مي خواند، ولي هرگز تاکنون در گفتارش يا در جلسات متعدد از کوشندگي آنان يادي نکرده است.
بايد گفت رسانه هاي تخصصي بخش خصوصي، سرمايه، زندگي، تخصص و تبحر و آبروي خود را براي ياري دادن به وزارتخانه اي که در تنگناهاي شديد ارزي و ريالي به ويژه براي پرداخت پول گندم قرار گرفته است مصروف داشته اند. آقاي وزير از تشکل ها طلب ياري مي کند ولي از رسانه هاي تخصصي، چون به توانايي آنها پي نبرده است، خير و بدتر از آن، روابط عمومي خود را در ناچيزترين وضعيت اعتباري نسبت به ساير وزارتخانه ها و حتي سازمان هاي دولتي به گونه اي قرار داده که عملا خلاقيت و ابتکار عمل آنان را سلب کرده است، روشي که در مدتي نه چندان دور به اقتدار وزير و وزارتخانه لطمه شديد وارد مي سازد.
نمونه بارز و غير قابل انکار نقش رسانه هاي تخصصي در رابطه با گندم، ايجاد تسريع در پرداخت پول کشاورزان بود که در شرايط پر التهاب کنوني، منجر به اعتراض سراسري آنان و تجمع جلوي فرمانداري ها و استانداري ها نشود.
کشاورزان، مظلومانه مي گفتند از مدت پرداخت مبلغ 11 هزار و 500 تومان براي هر کيلو گندم آن هم با تعلل و پشت هم اندازي، تا تصميم به پرداخت تا قيمت 15 هزار تومان که توسط سخنگوي دولت پس از جلسه سوم فروردين 1402 آن هم با دور زدن شوراي قيمت گذاري اعلام شد، حداقل 4 تا 5 ماه به نسبت اقليم مناطق مختلف مي گذرد.
کشاورزان مي گويند، اين تعلل و تاخير طبق قانون خريد تضميني خسارت دارد ولي اگر دولت تا پايان شهريور ماه هم بدهي خود را با کشاورزان تسويه کند باز هم خدا را شکر مي کنيم. اين در حالي است که علاوه بر وزير و معاونان ايشان، مقامات بالا دست دولت هم با افتخار از رکورد بي سابقه خريد 10 ميليون و330 هزار تن گندم و توليدي بسيار بيشتر از اين رقم (حدود 13 ميليون تن ) در شرايط خشکسالي، سخن ها گفتند و ژست ها دادند در حاليکه با چالش جمع آوري و حفظ گندم خريداري شده در سيلوها يا انبارهاي فني مواجه هستند و هنوز پول کشاورزان را به طور کامل پرداخت نکرده اند.
باور داريم وجدان هاي بيدار بسياري از مخاطبان، در مورد توليد کنندگان و منشاء واقعي اين مطالب به دور از هياهوهاي متداول ديگران، قضاوت خواهند کرد.
ويژه نامه این شماره مجله صنایع زیرساختهای کشاورزی (شهریورماه 1402) نيز به افتخار کشاورزاني که در شرايط خشکسالي بيش از 12 ميليون و500 تن گندم توليد کردند، با هزينه مجله و مجموعه چاپ و انتشار مي يابد.
در شبکه های اجتماعی به ما بپیوندید:
