رویکردهای جدید برنامه ای در ساختار کشاورزی

 

مهندس عباس کشاورز به عنوان سرپرست وزات جهاد کشاورزی اولین مصاحبه خود با رسانه های مختلف را با قدردانی و تشکر از جامعه کشاورزان به ویژه گندمکاران آغاز کرد و با تاکید بر این نکته که مسائل گذشته را مورد بحث و پرسش قرارندهند به رویکردهای جدید وزات جهادکشاورزی در این جایگاه پرداخت و گفت: به رغم خسارات ناشی از سیل به دلیل افزایش آب مخازن سدها و همکاری مقامات سیاسی و تدابیری که اتخاذ شد با افزایش تولید برنج و دستیابی به رکورد بی سابقه در این محصول مواجه شدیم.

 

تکیه بر دو رویکرد در کشاورزی

سرپرست وزارت جهادکشاورزی در جمع خبرنگاران عمومی و مجلات تخصصی گفت: رویکرد عمده ما تقویت تولید با رعایت چند مطلب از جمله پایداری است که این پایداری شامل سرفصل های مختلف همانند خاک، جنگل، مرتع، ژنتیک، درآمد کشاورزان و نهایتا دستیابی به قیمت مناسب برای محصولات کشاورزی است که در یک زنجیره به هم پیوسته، مفهوم پایداری را شامل می شوند و تمامی این عوامل در کنارهم این مفهوم را تقویت و ایجاد می کند.

امنیت غذایی رویکرد دوم

مهندس کشاورز گفت: دومین رویکرد موردنظر که در راس قراردارد، تقویت امنیت غذایی با ترویج کسب و کار در چارچوب مسئله آب است و تقاضا کرد هرگونه نظریه پردازی در کشاورزی را بدون توجه به موضوع آب که در آن محدودیت داریم، مطرح نکنید.

مهندس کشاورز در ادامه این بحث و با تشریح این دو رویکرد گفت: حرکت ما باید برنامه محور و برمبنای فرآیند باشد یعنی از ابتدا تا انتها را ملحوظ کرده و در نظر بگیریم؛ هرگونه کار مقطعی نمی تواند پاسخگوی مسائل و مشکلات کشاورزی کشور به ویژه در ابعاد اقتصادی باشد.

ایشان یادآور شد: کشاورزی بدون بازار، بدون صنعت و بدون توجه جدی، سازمان یافته و پایدار به صادرات و زیربناها، موفق نخواهد بود. ایشان تاکید کرد: رویکرد برنامه محور باید دارای ذات فرآیندی باشد.

فضای توسعه با رویکرد افزایش عملکرد و بهره وری با رویکرد آب

مهندس کشاورز گفت: نگاه فرآیندی در قالب یک برنامه و رویکرد به موضوع آب، ساختار توسعه پایدار در کشاورزی را تعریف می کند و ما باید پایبند و متعهد به آن باشیم.

الگوی کشت و ظرفیت دیم زارها

سرپرست وزارت جهادکشاورزی گفت: پس از 4 تا 5 سال کار کارشناسی الگوی کشت را به مرحله ای رسانده ام که در آستانه اجرا قرارگرفته و در آن بر موضوع استفاده از ظرفیت دیم زارهای کشور به عنوان رویکرد جدید تاکید شده است. این ظرفیت در وسعتی بالغ بر 6 میلیون هکتار مطالعه و به واقع نظریه آن توسط خود ایرانیان تحقیق و تدوین شده که موجب 20تا 30 درصد افزایش تولید و تنوع در کشت خواهد شد.

مهندس کشاورز گفت: به طور قطع و یقین خوداتکایی در گندم استمرار خواهد یافت و دانه های روغنی همچنان به عنوان یک کشت ضروری و در مسیر خوداتکایی دنبال می شود، در جو و پنبه نیز گام های خوبی برداشته ایم و برنامه های آنان با همان رویکردهایی که مورد تاکید بود، دنبال خواهد شد، موضوع توسعه گلخانه ها را نیز پی خواهیم گرفت.

 

امر توسعه و نقش بخش خصوصی

مهندس کشاورز گفت: توسعه در کشاورزی ماهیتا امری است که توسط بخش خصوصی دنبال می شود و توسعه به واقع پس انداز فعالان کشاورزی است؛ وقتی که یک باغدار بتواند محصول خود را به قیمت مناسب بفروش برساند و سود ببرد، باغ خود را توسعه می دهد و برای بهره گیری از تکنولوژی های جدید وارد چانه زنی و سرمایه گذاری می شود.

مهندس کشاورز سرپرست وزارت جهادکشاورزی در ادامه بحث خود، موضوع ارتقاء الزامی مواد آلی در خاک که خود به خود منجر به صرفه جوئی در آب نیز خواهد شد را به لحاظ کارشناسی با خبرنگاران در میان گذاشت و به مواردی اشاره کرد که تحقیقات با افزایش یک دهم درصدی ماده آلی خاک توانسته است بهره وری را افزایش دهد.

مهندس کشاورز برای تشریح و توضیح این بحث کارشناسی گفت: تمام تلاش ما باید معطوف به آب، خاک، اقلیم و گیاه شود و این توجه، محدود به یک یا دو سال و یک دهه نخواهد بود بلکه مداوم و مستمر در عرصه تولید باید موردنظر قرارگیرد.

دگرگونی در مدیریت تولید

سرپرست وزارت جهادکشاورزی یادآورشد که سال هاست ما کشاورزی را با مدیریت بحران اداره می کنیم؛ سرمازدگی موجب از بین رفتن محصولات باغی می شود و ما درصدد جبران خسارت بر می آییم ولی اگر مدیریت بحران را به مدیریت ریسک و مدیریت خشکسالی تغییر دهیم و این دو مدیریت را مستقر کنیم نوعی از گردو یا فلان درخت باغی یا گیاه را به کشاورز معرفی خواهیم کرد که در مقابل سرما، کم آبی و خشکسالی مقاوم باشد و از بحران سرمازدگی یا مثلا" خشکسالی و کم آبی عبور کند به گونه ای که دامنه خسارت اقلیمی کاهش یابد.

متخصصان بازرگانی؛ بخش جدائی ناپذیر متخصصان کشاورزی

مهندس کشاورز در ادامه تحلیل خود از رویکردها و برنامه های کشاورزی گفت: تخصص های بازرگانی الزاما باید در کنار تخصص های کشاورزی و تولید باشند و اگر توانستیم این دو را توام و در کنارهم به کارببریم می توانیم درآمد کشاورزان را افزایش و از زیان آنان جلوگیری کنیم و نوعی امنیت برای آنان فراهم خواهیم کرد.

جوانگرایی و اختیارات بیشتر به زنان

سرپرست وزارت جهادکشاورزی گفت: جوان گرایی با رویکرد انتقال تجربه متخصصان با سابقه به آنان و دعوت از خانم های متخصص در کشاورزی و بازرگانی رویکرد دیگری است که آن را دنبال خواهیم کرد و بحث گسترش مشاوره از جامعه مدنی و تشکل ها و همچنین رسانه ها را به عنوان ضرورت اجتناب ناپذیر هر تحول در عرصه کشاورزی درنظر می گیریم و این مفاهیم را در عمل و اجرا مورد توجه قرار می دهیم.

فضای نقد بدون پیش داوری و قضاوت

مهندس کشاورز یادآور شد: از نقد بدون قضاوت و پیش داوری استقبال خواهیم کرد، نقد از اشخاص را به نقد درون موضوعات تسری دهید که واکنش و موضع گیری متقابل نداشته باشد. نقد از موضوعات و مفاهیم، برنامه ها و سیاست ها توام با ارائه رویکردها و راه حل های جدید خود نوعی مشارکت در تحولات و تصمیم گیری هاست که اینجانب به تمام همکارانم گفته ام دریچه ای برایش ایجاد کنند.

نگرانی از واردات

مهندس کشاورز گفت: از واردات نگران هستم زیرا واردات، تولید را سرکوب و از دور خارج می کند اما واقعیت این است که به عنوان مسئول تولید به تنهایی نمی توانم در مقابل واردات بایستم و به کمک رسانه ها و سایر شخصیت های ملی نیاز دارم .

مهندس کشاورز گفت: این اتفاق افتاده است که بعضا ما به اندازه مصرف یک سال شکر یا برنج وارد کرده و تولید داخل را در مخاطره جدی قرارداده ایم.

تفاوت واردات تکنولوژی و دانش با واردات کالا

مهندس کشاورز در تمایز بارز میان واردات تکنولوژی با واردات کالای نهایی گفت: این دو واردات کاملا نتایج متفاوتی دارند. در واردات تکنولوژی و دانش، ما تولید را تقویت، درآمد کشاورزان را افزون و فراوانی و بهره وری را داریم؛ به طور نمونه، وقتی ما مجوز یک بذر یا نژاد پرحاصل را حسب تقاضای کشاورز یا تولیدکننده به بخش خصوصی می دهیم و استفاده از این بذر پرحاصل با میزان کمتری آب در همان واحد سطح، بهره وری بیشتر و تقویت کشاورزی کشور و درآمد کشاورزان را به بار می آورد، این به نفع منافع ملی و اقتصاد تولید است و تمایز کیفی با واردات کالاها و محصولات نهایی دارد.

ایشان در این مورد مثال های متعددی را مورد مداقه و بحث قرارداد و اضافه کرد: نمی توانیم به کشاورزی که از تکنولوژی، دانش فنی یا بذر پرحاصل بهره گرفته و محصول کیفی تری با بهره وری بیشتری تولید کرده است بگوییم به رغم این دستاورد باید از نوع داخلی کم حاصل استفاده کنید.

ملاک ها و ارزش اقتصادی در واردات بذور

مهندس کشاورز گفت : وقتی ما 23 میلیون دلار برای واردات بذر چغندرقند خرج می کنیم و در عوض جلوی واردات 400 میلیون دلار شکر را می گیریم عقل سلیم حکم می کند از دانش و تکنولوژی ژن که در یک عرصه رقابتی در بازارهای جهانی عمل می کند بهره بگیریم؛ گرچه گفته و تاکید کرده ایم که موسسات تحقیقاتی بذر چغندر با شرکت های معتبر و صاحب ژن و تحقیقات بذر شرکت کنند تا با انتقال دانش، همان مقدار بذری که پرحاصل است و وارد می کنند را در داخل تولید کنند گرچه این موضوع یک فرآیند پیچیده رقابتی در بازارهای جهانی دارد.

مهندس کشاورز در مورد یکی از مصادیق واردات بذر گفت: ما 600 هزار تن بذر سیب زمینی مصرف می کنیم که حدود 700 تن آن را وارد می کنیم یا مثلا 6 میلیون تن گوجه تولید و 18 میلیون دلار بذر مرغوب وارد می کنیم و علاوه بر مصرف داخل، حدود 550 میلیون دلار صادرات رب گوجه داریم؛ طبیعی است که نمی توانیم جلوی فعالیت بخش خصوصی در واردات بذر گوجه فرنگی را بگیریم زیرا در فرآیند نهایی، این موضوع به نفع کشور است و موجب تقویت تولید داخل می شود.

مهندس کشاورز در مورد گندم گفت: 400 هزار تن بذر گندم در 68 رقم آبی و دیم تولید داخل داریم که 6 میلیون هکتار را پوشش می دهد؛ در مورد جو 90 هزار تن جو بذری در داخل تولید می شود ولی عده ای متاسفانه به جای اشاره به این دستاوردها، واردات بذور پایه با واردات کالای نهایی را یکسان پنداری می کنند تا از آن بهره سیاسی بگیرند.

هیچ نوع محصول G.M.O در داخل کشور کشت نمی شود

سرپرست وزارت جهادکشاورزی به تفاوت بیوتکنولوژی و محصولات G.M.O اشاره کرد و گفت: تا این لحظه هیچگونه بذر یا محصول G.M.O در اراضی کشور کشت نشده است و هر که بخواهد در این زمینه اقدامی کند باید طبق قانون مصوب مجلس عمل کند.

مهندس کشاورز در پایان بحث خود یکبار دیگر تاکید کرد: کشاورزی در یک فرآیند پیوسته ، یک پکیج تولیدی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است که باید به صورت یک مجموعه در نظر قرارگیرد.

کشاورزی آینده جهان

علاقه مندان می تواند مطالب و مقالات تحلیلی با همین مضامین که طی کمتر از یک ماه گذشته نوشته شده است را در عناوین زیر مطالعه کنند:

تقویت امنیت غذایی و پایداری کشاورزی، بازنگری و اصلاح روش ها   20 آذر 98

 

ترمیم گسل های سیاسی و جناحی در کشاورزی برای امنیت غذایی   16آذر 98

 

چه کسی وزیر خواهدشد؟     11 آذر 98

 

گزینه های دیگر وزارت کدامند؟     11 آذر 98

 

حجتی؛ آنچه انجام داد و آنچه می توانست انجام دهد و نداد!   6 آذر 98

 

انتقاد شدید بتکا از صمت     2 آذر 98

 

واردات 45 هزار تن گوشت مرغ به زیان تولید داخل     2 آذر 98

 

افزایش اجتناب ناپذیر قیمت محصولات کشاورزی با افزایش قیمت بنزین     25 آبان 98