برای نجات طرح خودکفایی روغن از شکست، حداقل قیمت کلزا 7 هزار تومان
معلوم نیست چرا مدیران ارشد اقتصادی دولت که به خوبی می‌دانند اقتصاد کشورمان به طور جدی از سوی کشور قدرتمندی همچون آمریکا در قالب یک جنگ اقتصادی تمام عیار و همه جانبه تهدید شده است، جنگی که سایر قدرت های اقتصادی را به خاطر ترس از تحریم آمریکا با خود همراه کرده است تصمیماتی در عرصه تولید داخل اتخاذ می کنند که سنخیتی با وضع موجود و این تقابل جویی ندارد؟ تصمیماتی که از خلاقیت و انعطاف پذیری نسبت به تغییر و تحول شرایط اقتصادی ناشی از تحریم های آمریکا برخوردار نیست و نه تنها موجب تقویت اقتصاد کلان کشور نمی شود بلکه بسترهای تضعیف آن را نیز فراهم می سازد!
یکی از این تصمیمات که مصداق بارزی از بی توجهی و ندانم کاری است، تعیین قیمت بعضی از محصولات کشاورزی است که جنبه راهبردی و اساسی دارند. مثلا گندم محصولی است که کشاورزان ملزم به فروش آن به دولت هستد و حق عرضه آن به بازار آزاد را ندارند و قانونا نمی توانند گندم یا آرد آن را صادر کنند. پس در چارچوب این الزام باید قیمت خرید تضمینی آن به گونه ای باشد که کشاورزان با رغبت بکارند و با اشتیاق به دولت بفروشند، طوری که نیاز به واردات حتی 100 تن آن، مگر در انواع خاص و برای تولیداتی غیر نان وجود نداشته باشد.
در همین راستا و با همین استدلال می دانیم به دلایلی که جای آن در این مختصر نمی گنجد، از دیرباز کشور ما تقریبا صد در صد وابسته به واردات روغن خوراکی بوده و برای تامین این نیاز، لامحاله به اشکال مختلف به واردات دانه های روغنی، روغن خام و حتی روغن فراوری شده اقدام می کرده است. طی دو دهه گذشته، با اتکا به یک اندیشه استقلال طلبانه مقرر شد تولید دانه های روغنی در داخل کشور در قالب طرحی ملی و با هدف خودکفایی دنبال شود. این طرح با کمک متخصصان و صاحب نظران ایرانی مطالعه و تحقیق شاخص های اصلی، تهیه، تدوین و به مرحله اجرا رسید.
در دولت یازدهم و دوازدهم، با فرهنگ سازی و جلب نظر تصمیم گیرندگان اقتصادی و تاکید مقام رهبری بر تولید داخل محصولات کشاورزی و خوداتکایی در اقلام اساسی، موضوع افزایش سهم دانه های روغنی در تولید داخل روغن برجسته شد و با موفقیت هایی که به دست آمد، سهم تولید دانه های روغنی و تولید روغن حاصل از آن به 18 درصد از کل روغن تولید داخل رسید، اما متاسفانه گویا همان تصمیم گیرندگان اقتصادی که عمدتا در سازمان برنامه و بودجه گرد آمده اند، تخاصم و تقابل جویی آمریکا که به انحای مختلف قصد دارد کشورمان را حتی در چارچوب تامین غذای مردم به زانو در آورد درک نمی کنند و قیمتی برای خرید تضمینی دانه های روغنی تعیین می کنند که تمامی رغبت و شوق کشاورزان برای کاشت این محصول را از بین می برد.
صاحب نظری می گفت این قیمت در حق کشاورزان ظلم است، گرچه کشاورز کلزاکار یا سایر دانه های روغنی، یک سال این ظلم را تحمل می کند ولی سال دیگر کلزا نخواهد کاشت زیرا برایش صرف نمی کند!
برای نمونه، سالاری، کشاورز پیشرو کرمانی، دهم خرداد ماه، طی مصاحبه ای با خبرنگار کشاورزی آینده جهان (کاج) با صراحت گفت: «دیگر رغبتی برای کاشت کلزا ندارم» و اضافه کرد: «وقتی کشاورزان به اشکال مختلف تشویق، ترغیب، ترویج و یا حتی به نوعی مجبور به کاشت کلزا می شوند، دولت باید قیمتی به کشاورزان پرداخت کند که زیان نکنند» و با اشاره به قیمت 4350 تومان اعلام شده برای هر کیلوی این محصول که تولیدش بسیار دشوار و پر هزینه است می گوید: «دیگر علاقه ای به کاشت این دانه روغنی ندارم، زیرا کاشت این محصول، منهای بهره گیری از تناوب کشت با گندم یک فعالیت تولیدی مقرون به صرفه نیست».
سالاری که عضو شورای مرکزی خانه کشاورز نیز هست در همین مصاحبه به خبرنگار ما می گوید: «با بهترین راندمان تولید در واحد سطح و با ضریب بهره وری خوب، هزینه تمام شده هر کیلو از این محصول بالاتر از 7 هزار تومان است، حال شاهد هستیم قیمت اعلام شده از سوی سازمان برنامه که آشکار می سازد در اتاق در بسته و نیمه اول سال 98 محاسبه شده است کمتر از 5 هزار تومان است».
یادآور می شود که این فقط گفته سالاری نیست، بسیاری از کشاورزان در نقاط مختلف با اقلیم های متفاوت بر این باورند که عزمی وجود دارد تا طرح خودکفایی دانه های روغنی شکست بخورد و در نتیجه حجم بیشتری روغن خام تصفیه نشده که معلوم نیست از چه کیفیتی برخوردار است با ارز ارزان دولتی وارد شود. در این میان، کشاورزان هستند که مورد ظلم قرار می گیرند و قربانی می شوند.
بدون شک دولت باید در یک نشست عاجل، با حضور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح دانه های روغنی و تعدادی از نمایندگان مجلس و همچنین سازمان برنامه و بودجه، قیمت کنونی را به بالاتر از 7 هزار تومان برساند و هر چه زودتر اعلام کند. به جز این، سال دیگر با کاهش قابل ملاحظه تولید دانه های روغنی مواجه خواهیم بود.
کشاورزی آینده جهان (کاج)
22/03/1399
