فرارويي گوشت مرغ و تخم مرغ به بالاترين سطوح سياسي
اگر بخواهيم در ميان مجموعه مسائل، رخدادها و اتفاقات کشاورزي از صدر تا ذيل، مهمترين موضوع چالش برانگيز که علاوه بر بانک مرکزي حداقل دو وزارت خانه ديگر و حتي مجلس و قوه قضاييه را نيز درگير کرد نام ببريم، بايد به فرايند توليد گوشت مرغ و تخممرغ از واردات، ترخيص و تأمين نهادههاي اوليه گرفته تا انتهاي آن يعني عرضه در ميادين، فروشگاه هاي زنجيرهاي، واحد هاي کوچک و بزرگ صنفي و مغازه ها بپردازيم و توجه کنيم که تمامي مقامات قواي سهگانه در مورد اين دو ماده غذايي مهم، هر کدام به زبان و در جايگاه خود سخن گفته و قضاوت کردند!
اينکه چرا اين اتفاق تا اين حد برآمد سياسي داشت و توجه برانگيز بود خود بحثي است تحليلي که در مقاله «صنعت مرغداري قرباني ندانم کاري و سياست هاي دوگانه دولتي» مندرج در مجله شماره 39 " کشاورزی اقتصادی" به آن پرداخته ايم، اما چرا انقدر موضوع افزايش قيمت اين دو کالا در ميان صدها محصول کشاورزي و لبني ديگر مطرح شد و مقامات قواي سه گانه را به ميدان آورد، در يک جمله بايد گفت؛ اصل رضايت مردم و نياز گسترده آنان به اين مواد پروتئيني ارزان قيمت در تمام نقاط کشور و نهايتاً بحث امنيت غذايي است. يعني دسترسي آسان به غذايي سالم و بهداشتي متناسب با قدرت خريد آحاد مردم موضوعي چسبيده به حفظ مشروعيت و اعمال اقتدار حکومتها و تثبيت مؤلفه هاي قدرت در ميان جناح هاي قدرتمند سياسي.
غالب سياسيون و سياست مداران و حتي اساتيد علوم سياسي به ويژه در کشور ما حسب اشتغالات ذهني به مسائل کلان و به خيال خود تعيينکننده در سرنوشت کشور - اگر نگويم با ديده تحقير - با بي اهميتي به موضوع کشاورزي و فراورده هاي دام و طيور مينگرند و آنها را تا آنجا بديهي تلقي ميکنند که گمان نمي کنند همين موضوعِ به زعم آنان پيش پا افتاده و کم اهميت، در مقاطعي و حسب شرايط کمبود يا نبود و گراني ميتواند يقه حکومت ها و بالاترين مقامات يک کشور را بگيرد، به مهمترين موضوع سياسي کشور تبديل و آنان را لامحاله مجبور به موضعگيري و اتخاذ تصميمات شتاب زده و چندگانه کند؛ اتفاقي که طي سه ماه گذشته براي گوشت مرغ و قيمت آن افتاد و زنجيرهاي از اتفاقات ديگر از جمله سوء استفاده، فساد و گران فروشي در عرصه سويا و ذرت در بازار آزاد با قيمت هاي چند برابري، ريختن نخاله و ضايعات در محمولههاي اين نهاده ها، بي توجهي بانک مرکزي در تأمين به موقع و به اندازه ارز 4200 توماني براي واردات، رسوب حجم قابل توجهي از اين نهادهها در گمرکات کشور، دخالت هاي بجا و نابجاي وزارت صمت و وارد ميدان شدن تعزيرات حکومتي براي تعديل قيمت، اعلام مداوم و مکرر انواع قيمت توسط نهاد تنظيم بازار و در نهايت صفهاي طويل مرغ به قيمت مصوب و البته متعادل شدن اين صفها که پا به پاي مهمترين مسائل اقتصادي سياسي کشور در رسانههاي مختلف انعکاس داشت و بعضاً در رأس اخبار صدا و سيما قرار گرفت و روزنامهها و رسانههاي مجازي را نيز درگير خود کرد!
يعني مقامات سياسي، اقتصادي و قضايي، مجلس و کميسيون هاي مختلف آن از جمله کشاورزي و وزير جهاد کشاورزي و معاونان ايشان نتوانستند از کنار اين بحث به سادگي عبور کنند، گرچه پيش از اين وضعيتِ درهم، رسانهها و به ويژه تخصصي ها، چنين شرايطي را براي توليد و عرضه گوشت مرغ و نهادههاي مورد نياز آن پيش بيني و در قالب تحليل، گزارش و مصاحبه با مديران ارشد اتحاديه هاي سراسري به دولت يادآور شده بودند که اوضاع خراب است و پيشاپيش بايد چاره انديشي کرد، اما دولت، با همان تفرعن و بي مسئوليتي مسئولان مرتبط، مانند بسياري از مسائل ديگر از جمله سيل که تا نيامد و ويراني به بار نياورد حاضر به پيشگيري نشدند و با شانه بالا انداختن و بي مسئوليتي گفتند بگذاريم ببينيم چي پيش مياد، گوش نکرد و اهميتي نداد!
منهاي آنچه اتفاق افتاد، شايد بعضي از تصميم گيران به اهميت تأمين غذاي ارزان و قابل دسترس براي مردم بيش از گذشته پي بردند و دريافتند که با گوشت مرغ و تخممرغ نميتوان شوخي کرد!
کشاورزی آینده جهان (کاج پرس)
منصور انصاري
25/ 09/ 99