وزیرجهادکشاورزی و قیمت های دستوری غیر کارشناسی گندم در شورای قیمت گذاری

کاج پرس - 05/ 01/ 1401

هنوز 7 ماه از تعیین نرخ خرید تضمینی گندم و اعلام قبلی آن به مبلغ 7.500 تومان نگشته است که دولت در جلسه سوم فروردین ماه 1401 این نرخ را برای خرید هر کیلوگرم گندم 10هزار و پانصد تومان و جایزۀ تحویل آن را 1000تومان اعلام کرد. به واقع قیمت نهایی خرید تضمینی گندم به 11هزار و 500تومان افزایش یافت.

در اعلام قبلی، مدیرعامل پیشین شرکت بازرگانی دولتی تاکید کرد؛ تعیین قیمت.7500تومان «پس از انجام کارهای کارشناسی و بحث های مختلف در شورای قیمت گذاری و گرفتن نظر کشاورزان خبره که در این شورا حضور دارند تعیین شده است». در همان ایام، مجله تخصصی "پیش به سوی کشاورزی اقتصادی" در مقاله ای تحلیلی چنین ارزیابی کرد که؛ این قیمت دستوری است و کارشناسی شده نیست و پس از مدت کوتاهی زیر چرخ های تورم در حال افزایش له خواهد شد و پایداری ندارد!(به نقل از مضمون) اما نه بخش دولتی و نه کارشناسان و نه تشکل ها و نه کشاورزان خبره در شورای قیمت گذاری مستقر در وزارت جهادکشاورزی واکنشی از خود نشان ندادند.

به عبارتی شورایی مرکب از دولت، نمایندگان تشکل ها و کارشناسان و دو تن از نمایندگان مجلس بدون رای با کبکبه و دبدبه دور هم جمع می شوند و با ادعای رای مساوی و انعکاس همه نظرات، قیمت گندم را در 14/ 06/ 1400 به مبلغ 7.500تومان تعیین می کنند و بعد از آن هم یک کیلو پنبه مرغوب خریداری و در گوش خود می گذارند تا حرف و نظرکشاورزان و رسانه های تخصصی مستقل را که خارج از دستورات دولتی، مسائل را منعکس می کنند، نشنوند و یا خود را به آن راه می زنند و وانمود می کنند که فریاد متانت آمیز رسانه ای را مبنی بر اینکه قیمت 7.500 تومانی با واقعیت تولید و قیمت تمام شده و نرخ فزایندۀ تورم همخوانی و مطابقت ندارد؛ نشنیده اند!

بعد از مدتی در اوایل بهمن ماه، کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی که الزاما مسئولیتی در اعلام نرخ خرید تضمینی گندم و سایر محصولات کشاورزی ندارد در جایگاه اخطار به دولت و به ویژه وزارت جهادکشاورزی و شورای قیمت گذاری دستوری محصولات کشاورزی، اعلام می کند؛ نرخ خرید تضمینی گندم باید 9هزار و 500تومان باشد.

این بار پایگاه خبری کشاورزی آیندۀ جهان(کاج پرس) در 14 بهمن ماه1400 به صراحت این قیمت و موضوع را که چرا مجلس باید اعلام قیمت کند مورد انتقاد قرار می دهد و طی مقاله ای از کاهلی و بی توجهی وزارت جهادکشاورزی با این تیتر که "گندم قیمت مناسب برای هر کیلو 11 تا 12 هزار تومان" گلایه می کند و بر این موضوع اساسی تاکید دارد که میان قیمت خرید تضمینی گندم و سایر محصولات اساسی همچون جو، دانه های روغنی و ذرت باید یک تناسب منطقی و کارشناسانه وجود داشته باشد.

این مقاله "کاج پرس" پس از تماس با کشاورزان واقعی و بررسی های اقتصادی در 14 بهمن ماه تدوین و انتشار یافت ولی متاسفانه گویا وزارت جهادکشاورزی و اعضای شورای قیمت گذاری هیچ گاه خود را در جایگاه پاسخگویی نمی بینند و این علائم آشکار می سازد این شورا صوری است و اعضای آن عمدتا از دستورات اطاعت می کنند و متکی به آراء و نظرات واقعی کشاورزان، کارشناسان مستقل و رسانه های تخصصی فعال، جدی و بی طرف نیستند.

گزارش "کاج پرس" در همان تاریخ به بحران کمبود نان در استان سیستان و بلوچستان، یکی از محروم ترین مناطق کشور که بخشی از مردمش به خاطر مشکلات تامین معاش و مواد پروتئینی و غذا به قول معروف به ناگزیر نان را قاتق نان می کنند، یعنی نان را با نان می خورند، اشاره کرده بود و در بررسی؛ علت این کمبود را قاچاق آرد یا استفاده از آن در دامداری ها به دلیل گران بودن جو و ذرت دامی ارزیابی کرده بود و ظاهرا بعد از این بحران و انعکاس رسانه ای آن در چند خبرگزاری از جمله فارس؛ دولت و نه الزاما شورای قیمت گذاری یا وزارت جهادکشاورزی به طور غیرمنتظره قیمت جدید خرید تضمینی گندم را همانطوریکه گفته شد در 3 فروردین ماه 1401 اعلام کرد.

حال پرسش اصلی این است که این قیمت جدید مناسب است و پایدار خواهد ماند؟! گرچه این انتقاد به وزارت جهادکشاورزی وارد است که فلسفه اعلام خرید تضمینی محصولات کشاورزی قبل از فصل کاشت پائیزه است نه در بهار! ولی به هر حال به نظر می رسد دولت پس از نزدیک به 7 ماه به این نتیجه رسید که نمی توان با 7500 تومان برای خرید هر کیلوگرم گندم حتی یک سوم سیلوها را پر یا نیاز کشور به حداقل 11میلیون تن گندم را تامین کرد.

نکته حائز اهمیت در همین گام اول تناسب قیمت گندم با سایر اقلام زراعی همانند جو، ذرت و دانه های روغنی است که نیاز به کار کارشناسی دارد ودر هیات دولت اشاره ای به این موضوع نشده است .

از سوی دیگر دکتر ساداتی نژاد، وزیر جهادکشاورزی که نسبت به بحث های رسانه ای به ویژه از سوی رسانه های تخصصی تکبر دارد و آنها را بعضا به خاطر انتقاد و افشاء حقایق، زرد می نامد؛ خوب است بداند با چند مشکل اساسی در این زمینه مواجه است.

یکی این موضوع است که مشخص نیست برای کم و کسری گندم داخل همچون سال گذشته (آن هم در سقف 6 میلیون تن)، امسال هم ارز ترجیحی برای واردات گندم در اختیارش قرار می گیرد؟ از شواهد و مصوبه اخیر مجلس آشکار است فعلا خبری از این موضوع نیست و لذا سمت کلی تامین نیاز کشور به گندم باید افزایش تولیددر داخل، نه با استفاده از گسترش سطح زیرکشت زیرا محدودیت آب داریم، بلکه با استفاده از بذور پرتولید متناسب با اقلیم و کودهای پتاسه و فسفاته آن هم نه از طریق شرکت خدمات حمایتی کشاورزی که عملکرد موفقی نداشته و خلع ید از این شرکت بویژه در بخش توزیع، همچنین تامین آفت کش ها و سموم استاندارد و در فرآیند نهایی افزایش ضریب بهره وری و ایجاد ستادی مرکب از کارشناسان آگاه، مطلع و با تجربه و مستقل نه گروهی از آشنایان و نزدیکان گوش به فرمان که بعضا در بخش کشاورزی نبوده اند یا از بیرون تحمیل می شوند، برای تولید بیشتر محصولات باغی و زراعی به ویژه گندم و سایر غلات این ستاد باید به طور مداوم و مستمر و حتی شبانه روزی بر تولید نظارت داشته باشد زیرا قیمت فقط یکی از عوامل تشویقی برای افزایش تولید است

ساداتی نژاد به رغم اینکه با ایجاد قرارگاهی برای تنظیم بازار و به کارگیری تمام امکانات با اختیارات کافی و بهره گیری از ارز ارزان قیمت ترجیحی و حمایت های دولت نتوانست به صورت پایدار بازار را تنظیم کند، خوب است بداند جنگ روسیه علیه اوکراین به ویژه با نزدیک شدن فصل برداشت در این کشور با افزایش جهانی قیمت گندم، جو، ذرت و محصولات دیگر مواجه خواهد شد کما اینکه از همان روزهای آغازین جنگ این اتفاق رخ داد و البته تشدید می شود.

لذا تعیین قیمت 11هزار و 500تومان با توجه به افزایش جهانی قیمت های غلات و به ویژه گندم و تورم فزاینده طی ماه های پیش رو شکننده است و چه بسا چون سال های گذشته موضوع قاچاق این محصول استراتژیک به کشورهای همجوار بخصوص در شرق گسترش یابد، لذا کمبود گندم می تواند یکی از جدی ترین چالش های وزیر باشد.

پس لازم است در کنار اقدامات نظارتی فرهنگ سازی و اطلاع رسانی را در میان کشاورزان از یک سو برای افزایش بهره وری و تغییر الگوی مصرف جایگزین نان مانند سیب زمینی در میان مردم را در برنامه های خود قرار دهد.

منصور انصاری - پژوهشگر سیاسی اقتصادی

----------------------------

به شبکه های اجتماعی ما بپیوندید:

کانال تلگرام: http://www.t.me/kajpress00

پیج اینستاگرام: https://www.instagram.com/kajpressnews