مشکلات و خلاء های پیش روی دانش بنیان کردن کشاورزی کشور
کاج پرس - 19/ 01/ 1401
رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: یکی از خلا‌هایی که در بخش کشاورزی کشور داریم ارتباط بین مراکز تحقیقاتی و عرصه کشاورزی است که شرکت های دانش بنیان می‌توانند این خلا رو پر کنند.
به گزارش کاج پرس دکتر غلامرضا صالحی جوزانی، رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در برنامه رادیویی، روی خط اقتصاد در خصوص دانش بنیان کردن کشاورزی گفت: در سال ۱۳۵۶، تقریبا ۲۵ میلیون تن محصولات کشاورزی داشتیم و ۱۰ میلیون هکتار زمین زراعی و اکنون در سال ۱۴۰۰ تقریبا تولید محصولات کشاورزی به ۱۲۵ میلیون تن شده و اراضی زراعی حدودا به ۱۴ میلیون هکتار رسیده است در حال حاضر تولید محصولات کشاورزی کشور حدود ۵ برابر و ۴۰۰ درصد رشد داشته است در صورتی که سطح زیر کشت حدود چهل درصد رشد داشته است.
این افزایش بهره وری به دلیل دانش بنیان شدن و ورود دانش به بخش کشاورزی بوده و برای مثال یک قسمت کوچک آن فقط ۵۰۰ رقم جدید گیاهان زراعی و باغی در طی ۴۰ سال گذشته در کشور ایجاد و معرفی و وارد عرصه کشاورزی شده است به نحوی که برای مثال عملکرد گندم در کشور از یک و نیم تن در هکتار به چهار و نیم تن در هکتار رسیده یعنی سه برابر و همه این ها به دلیل ورود دانش بوده است.
صالحی افزود: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی حدود ۲۰ موسسه تحقیقات ملی و ۳۴ مرکز تحقیقات استانی که در برخی از استانها تا دو مرکز هم داریم یعنی مجموعا ۵۴ موسسه و مرکز تحقیقات ملی با حضور دو هزار هیات علمی و حدود ۸ هزار نیرویی که در سازمان تحقیقات وجود دارد و نقش اصلی را در توسعه داشته است. در حالی که دانشگاه های کشور به خصوص دانشکده های کشاورزی بیشتر سرگرم تولید علم بودند و مسئولیت های آموزشی داشتند شاید کمتر نقش را در این توسعه داشتند.
دکتر صالحی در خصوص مصرف زیاد آب در بخش کشاورزی و هزینه زیاد تولید محصولات کشاورزی گفت: فعالیت های خوبی در این خصوص اتفاق افتاد، ولی عالی نبود و هنوز خیلی جای کار وجود دارد در این زمینه مشکلات و مسایل زیادی داریم دلیلش هم این است که ضریب نفوذ بخش کشاورزی کمتر از ۶ درصد است.
از ۱۰۰ مورد دانش و فناوری که ایجاد شده ۶ مورد آن توانسته وارد عرصه کشاورزی شود. در بخش ترویج مسائل و مشکلات زیادی داشتیم برای مثال همین الان در وزارت جهاد کشاورزی نزدیک به ۷۰۰ فناوری که می‌تواند تجاری سازی شود وجود دارد که شاید تعداد کمی از این ها تجاری شده و وارد عرصه شده اند.
بیش از ۴ هزار یافته قابل تجاری سازی و قابل ترویج داریم که این ها هم کمتر وارد عرصه شدن بنابراین یکی از خلا‌هایی که ما داشتیم ارتباط بین مراکز تحقیقاتی و عرصه کشاورزی بوده که شرکت های دانش بنیان می‌توانند این خلا رو پر کنند. خوشبختانه با تلاش هایی که در چند سال اخیر شده الان حدود ۴۵۰ شرکت دانش بنیان در زمینه کشاورزی داریم که هر چند تعداد آن ها خیلی کم هست نسبت به کل تعداد شرکت های دانش بنیانی که در کشور وجود دارد از حدود ۷ هزار شرکت دانش بنیانی که در کشور وجود دارد و مورد تایید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است ۴۵۰ تای آن ها مربوط به کشاورزی است در صورتی که کشور ما یک کشوری هست که قسمت اعظمش مربوط به روستا‌ها و مناطقی است که کشاورزی دارد و باید خیلی بیشتر باشد یعنی کمتر از ۶ تا ۷ درصد شرکت های دانش بنیان کشاورزی هستند. به نظر من این تعداد باید حداقل به هزار مورد تا پایان سال ۱۴۰۴ برسد.
دکتر صالحی در ادامه به ضرورت حمایت های دولتی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر دنیا دارد از وضعیت نوآوری بسته به سمت نوآوری باز حرکت می کند. در دربارۀ تشریح معنای نوآوری باز افزود: اینکه وقتی یه معضلی مثل مصرف آب داریم باید در قالب فراخوان های باز و ملی تمام شرکت های دانش بنیان، دانشگاه ها، مراکزی که فعالیت و تجربه ای در این زمینه دارند؛ بیایند و در قالب برنامه‌هایی این موضوعات رو به صورت متمرکز مکمل هم با هم باز کنند و بتوانند از کمک شرکت های دانش بنیانی که داریم محصولات زراعی و باغی که آب کمتر می‌خواهد، سیستم های آبیاری نوینی که وجود دارد و سیستم های هوشمندسازی که هست، ورود کنند که برای موفقیت در این مسیر باید حمایت جدی وزارت جهاد کشاورزی و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری را داشته باشیم.
رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در مورد مرحله گذار از کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن گفت: دو گروه فعال داریم که می توانند به کشاورزان کمک کنند؛ یکی معاونت ترویج که در تمام استان های کشور ادارات ترویج داریم و مشکلی که هست در ادارات ترویج تعداد نیروی کم هست برای همین رویکرد نوین وزیر جهاد کشاورزی می تواند این باشد که بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیانی که در زمینه خدمات ترویجی می‌توانندکمک کنند را به خدمت بگیرند.همچنین مروجین در استان ها، در زمینه فناوری های نوین کمک کنند و این ها را فرهنگ سازی و ترویج کنند.
دوم کشت و صنعت های بزرگی در کشور داریم که این کشت و صنعت ها به عنوان کشاورزان پیش رو فعالیت دارند و از آنجا که مساحت مزارع و دامداری آن ها زیاد است، هوشمند سازی که از طریق اینترنت اشیا و مباحث نوین در این بخش ها مقرون به صرفه و کاملا قابل اجراست. خوشبختانه این اتفاق استارت خورده یعنی این طور نیست که الان مثلا کشت و صنعت های هوشمند نداشته باشیم یا اینکه فناوری های نوین رو وارد نکرده باشیم خوشبختانه این کشت و صنعت های بزرگ شروع کردند و می‌توانند به عنوان پیش رو اقدام کنند.
صالحی در پایان به مواردی که در زمینه دانش بنیان کردن کشاورزی باید به آنها توجه بیشتری شود اشاره کرد و گفت: بحث ماشین های پیشرفته کشاورزی شامل داشت و برداشت است. بحث های فرآوری، حضور هیبرید سبزی و صیفی و دانههای روغنی این ها مواردی هست که خیلی مهم است، بحث فناوری های مربوط به آب، بحث سموم شیمیایی، بیشترین سموم شیمیایی که در کشور استفاده می‌شود به عنوان آفتکش وارداتی هستند همچنین یه سری واکسن ها و دارو‌ها هستند.
----------------------------
به شبکه های اجتماعی ما بپیوندید:
کانال تلگرام: http://www.t.me/kajpress00
