مقالات کشاورزی

شاخص توسعه پایدار در کشاورزی، تقویت و تحول در نیروی انسانی متخصص و ماهر

جمعه سی و یکم فروردین

کشاورزی آینده جهان- منصور انصاری

نظریه پردازان توسعه بر این باورند که نیروی انسانی متخصص و با تجربه یکی از شاخص های اصلی توسعه به شمار می آید. هر چه میزان تخصص و کاردانی نیروی انسانی در درون یک سازمان به ویژه دولتی بیشتر باشد، هم افزایی لازم برای بهبود وضعیت تولید یا بازرگانی به وجود می آید. به عبارت ساده تر، نیروی انسانی همواره برای تحقق آرمان های توسعه، مهم و تعیین کننده بوده است.

اخیرا دکتر هوشنگ محمدی به عنوان معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت جهاد کشاورزی که خود یکی از مدیران کاردان و با تجربه و مسلط بر ساختار بخش های مختلف این وزارتخانه می باشد، در خبری به تاریخ 1403/1/20 در سفری به همدان موضوع تدوین سند تحول نیروی انسانی در وزارت جهاد کشاورزی را با خبرنگاران در میان می گذارد و اطلاع می دهد که «مقرر شده است از طریق آزمون 2 هزار نیروی متخصص در این وزارتخانه جذب گردد.»

ایشان ضمن اشاره به نقش استان همدان در عرصه تامین امنیت غذایی به ویژه تولید سیب زمینی می گوید: این استان تولید کننده در حد خود نقش قابل اتکایی در ایجاد امنیت غذایی ایفا می کند.

دکتر هوشنگ محمدی به نکته دیگری در عرصه توسعه پایدار در بخش کشاورزی اشاره می کند و می گوید: بازمهندسی فرایندها در عرصه تولید و بازرگانی در دستور کار قرار گرفته و در این زمینه چهار جلد کتاب، بر اساس مصادیق مختلف فرایندها تدوین و موضوع، در حوزه دست یابی به اندیشه های تحول ساز در کوتاه کردن فرایند تولید و بهینه سازی آن دنبال می شود.

بر پایه این بحث یعنی به کارگیری 2000 نیروی متخصص در وزارت جهاد کشاورزی آن هم از طریق آزمون، امید بسیار وجود دارد که تحولات توسعه ای و بهبود وضعیت بهره وری تولید و بازرگانی داخلی و خارجی محصولات کشاورزی به عرصه مناسبی برای اقتصاد و بازرگانی کشاورزی فراروید. این نوع نگرش توسعه ای متکی به نیروی انسانی در پیامی در روز 25 فروردین ماه به مناسبت روز ملی منابع انسانی از سوی هوشنگ محمدی مجددا بازگو و بیان می شود.

محمدی در این پیام اعلام می کند که بخش کشاورزی نقش راهبردی در امنیت غذایی کشور، تامین نیاز داخلی و ایجاد ارزش افزوده اقتصادی دارد.

در این پیام همچنین آمده است: اصلی ترین عامل اجرایس شدن راهبردها و برنامه های اجرایی بخش کشاورزی نیروی انسانی است که با مدیریت درست سایر منابع می تواند بهترین نتیجه را در نیل به اهداف تعیین شده تامین کند.

هوشنگ محمدی در این پیام ضمن تبریک «۲۵ فروردین، روز ملی منابع انسانی» افزوده است: اصلی ترین عامل اجرایی شدن راهبرد‌ها و برنامه‌های اجرایی این بخش، نیروی انسانی آن است که با مدیریت درست سایر منابع، می‌تواند بهترین نتیجه را در نیل به اهداف تعیین شده تامین کند. امروزه اعتلای بخش کشاورزی بیش از پیش نیازمند تلاش و اهتمام کارکنان این بخش است.

معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت جهادکشاورزی در ادامه گفته است: در این راستا مدیریت منابع انسانی، حیاتی ترین و ارزشمندترین عامل همه تحولات و کیفیت ارائه خدمات است. از این منظر راهبری و توسعه سرمایه انسانی، سیستم‌های برنامه ریزی جذب و نگهداری، مدیریت بهینه منابع مالی و دارایی ها، طراحی و سازماندهی ساختار و مشاغل، بهبود مستمر فرآیندهای انجام کار، بهره گیری از نظام‌های نوین مدیریت و فناوری، با تکیه بر ارزش‌ها و مولفه‌های فرهنگ جهادی در ارائه خدمات موثر و رضایت بخش به ذینفعان یکی از حوزه‌های کلیدی در تحقق اهداف وزارت جهاد کشاورزی را تشکیل می‌دهد.

محمدی همچنین تاکید و خاطرنشان می سازد: سه برنامه اولویت دار «اصلاح و تقویت ساختار سازمانی»، «ایجاد تحول در نظام‌های سازمانی» و «بهبود سطح رفاه کارکنان» به عنوان راهبردهای اساسی در نظام جامع منابع انسانی وزارت متبوع هدفگذاری شده است.

در این میان، عده ای از صاحب نظران از تعداد بسیار زیاد پرسنل استخدامی و پیمانی وزارت جهاد کشاورزی انتقاد دارند و بر این گمان هستند که جذب نیرو در این وزارتخانه نمی تواند چندان مفید باشد.

در این زمینه باید گفت؛ در گام نخست تاکید خبر جذب 2000 نیرو از طریق آزمون بر متخصص بودن است. این نکته وقتی حائز اهمیت است که به تاریخ شکل گیری وزارت جهاد کشاورزی مراجعه کنیم، زمانی که موضوع جنگ ایران و عراق خاتمه یافته بود و بسیاری از نیروهای جهادی که در جنگ خدمات ارزنده ای حسب ضرورت های آن زمان انجام داده بودند و پا به پای رزمندگان، حتی در موارد بسیاری بیش از آنان، در خط مقدم جبهه ها برای حفظ مرز و بوم این سرزمین جنگیده و انجام وظیفه می کردند و معروف به سنگر سازان بی سنگر شدند.

در کنار این واقعیت تاریخی که گریزی از آن نیست، رویکرد اولویت تعهد بر تخصص موضوع روز سیاست گذاری آن زمان بود و هنوز تعهد عملی کارساز و تعیین کننده در عرصه کشاورزی به درک کنونی فرا نروییده بود. لذا نیروهای بسیاری در سازمان های جهاد سازندگی سراسر کشور استخدام و مشغول به کار شدند.

وقتی بحث ادغام دو وزارت جهاد سازندگی با توصیفی که گفته شد، با وزارت کشاورزی که یک وزارتخانه تخصصی دارای تعهد علمی بود به وجود آمد، تعداد قابل توجهی نیروی انسانی با دو رویکرد متفاوت در وزارتخانه جدید جهاد کشاورزی انجام وظیفه می کردند.

در آن زمان، مهندس حجتی که از یک خانواده شهید پرور اصفهانی و خود، یک جهادگر متخصص در معدن و راه سازی بود، در مقطع ادغام به عنوان وزیر جدید وزارت جهاد کشاورزی، بیش از 2 هزار مدیرکل و مدیر میانی را با توجه به وضعیت وزارتخانه جهاد کشاورزی، به گونه ای ماهرانه، دقیق و با کمترین تنش سازماندهی کرد که چرخ این وزارتخانه با ترکیب متجانس و متناقض بچرخد و کشاورزی مملکت آسیب جدی نبیند.

باید گفت در آن مقطع زمانی، هنوز بحث تحریم ها چندان حاد نشده بود و دولت از درآمدهای نفتی خوبی برخوردار بود. لذا کشش لازم برای استخدام و دستیابی کافی به منابع مالی برای پرداخت حقوق و اضافه کاری به کارمندان وجود داشت، هرچند اکنون دیگر چنین وضعیتی وجود ندارد.

همچنین بر این نکته باید تاکید کرد که بسیاری از کارمندان زمان ادغام، اکنون دیگر بازنشسته شده اند و از سازمان های بیمه حقوق می گیرند، لذا در شرایط کنونی، در مورد جذب 2000 نیروی متخصص با رویکردی که دکتر هوشنگ محمدی بر آن اشراف دارد و قسمت هایی از آن در پیام 25 فروردین ماه، روز نیروی انسانی آمده است می توان چنین تحلیل کرد که این تعداد جذب نیروی متخصص می تواند آغاز نوعی توسعه تحول ساز و در نهایت پایدار در عرصه کشاورزی کشور به شمار آید.